Tapijt

Witte Onschuld het laatste boek van Gloria Wekker . Ik schreef er twee keer eerder over. De eerste keer over ‘ witte onschuld’ een gebrek aan kennis dat volgens Wekker tot macht leidt. De tweede keer over het alles verklarende ‘culturele archief’ waarnaar zij verwijst. Er is nog een punt in haar boek dat grote vraagtekens bij mij oproept.

tapijt

Foto: Pixabay

Dat punt heeft betrekking op een manier waarop zij tot algemene uitspraken komt. In haar boek schrijft ze over protesten die het project Read the Masks: Tradition is not Given in Eindhoven dat handelde over zwarte piet. Het project bestond onder andere uit een protestmars. Die protestmars leidde tot reuring en dan volgt er een bijzonder redenering. Lees mee op pagina 208: “Over de protestmars, die in de zomer was gepland, werd geschreven in het rechtse dagblad De Telegraaf, dat indertijd de grootste oplage in het land had. Dit leidde tot een lawine van overwegend negatieve reacties.” Wekker rubriceert en analyseert de ongeveer vijftienhonderd reacties en komt dan tot de volgende conclusie: “Omdat de thema’s elkaar overlappen en in elkaar overvloeien, betoog ik dat ze samen een dik tapijt vertegenwoordigen van de huidige Nederlandse zelfrepresentatie, belaagd door vijanden binnen en buiten de natie.” Lezen we hier dat de lezers van, of eigenlijk nog beter de reageerders op een artikel in De Telegraaf het denken van Nederland vertegenwoordigen? Ja, De Telegraaf had in die tijd de grootste oplage. Ja, vijftienhonderd reacties is veel. Maar om te concluderen dat dit representatief is voor Nederland?

Heeft mevrouw Wekker geen kennis van de basisbeginselen van statistisch onderzoek? Dat er, om valide uitspraken te kunnen doen over een groep als de Nederlanders, meer nodig is dan vijftienhonderd reacties uit één hoek van de Nederlandse samenleving? Het is zelfs maar helemaal de vraag of die 1.500 reageerders een goede afspiegeling vormen van de toenmalige Telegraaflezer. De meeste krantenlezers reageren immers niet op artikelen, het is maar een kleine groep lezers die zich die moeite getroost. Bovendien is de vraag opportuun hoe sturend het bericht in De Telegraaf is geformuleerd.

Ja, de in thema’s gerubriceerde reacties vertegenwoordigden een dik tapijt van de toenmalige Telegraafreageerder. Voor alle Telegraaflezers zal dat tapijt al flink wat dunner zijn en voor de Nederlander wellicht niet meer dan wat versleten draden.

… geen garantie voor de toekomst

“Klinisch oordeel voorspelt niet, actuariële risicotaxatie wel. Ook, juist, in ‘individuele zaken’. Zoals wij in het rapport schrijven is een groep niets meer dan een verzameling individuen.”

Een zin uit het betoog in de Volkskrant van Corinne Dettmeijer-Vermeulen, de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen en Laura Meneti, onderzoeker bij Nationaal Rapporteur, waarin zij zich verweren tegen kritiek op de statistische manier van risicotaxatie van recidive, waarvan zij pleitbezorgers zijn. Een manier waarbij naar risicofactoren en welk deel van de mensen die risicofactor hun eerdere foute gedrag herhalen. Die ‘actuariële risicotaxatie moet vervolgens bepalen welke straf of behandeling de betrokken persoon krijgt.

statitstiek

Illustratie: foodnavigator.com

Een redelijk betoog. Die statistische berekeningen zijn immers volgens de kunst van de wetenschap uitgevoerd. Zo kan een besluit in een individuele zaak wetenschappelijk worden onderbouwd en hangt het niet af van selectieve beoordelingen door personen. Het persoonlijke oordeel wordt uit de beoordeling gehaald, het oordeel wordt objectiever.

Toch roept dit bij mij wat vragen op. Gebeurt er zo niet nog iets anders? Wordt op deze manier niet ook het persoonlijke van de mens die terecht staat uit het oordeel gehaald? Draait het zo niet alleen om factoren van de persoon die als risicovol worden gezien? Wordt hij zo niet beoordeeld en bij het bepalen van zijn strafmaat veroordeeld, voor het bezitten van die factoren? Hoe zit het met andere kenmerken of factoren van deze persoon? Kenmerken die het risico beperken? Wellicht bezit deze persoon juist een combinatie van kenmerken die herhaling voorkomt. Kenmerken die zo buiten beschouwing worden gelaten. Zou daar ook niet naar gezocht en gekeken moeten worden?

Nog een slagje verder. Wordt iemand zo niet be- en veroordeeld op basis van de daden van anderen? Die actuariële risicotaxatie is een verzameling gegevens uit het verleden. gegevens waarbij mensen zijn ontleed in kenmerken en waarbij per kenmerk is geturfd hoevaak iemand zijn fout herhaalde. Hoe terecht is het om iemand in het heden te beoordelen op mogelijke daden in de toekomst, waarbij het oordeel is gebaseerd op deelgegevens van anderen uit het verleden? Deelgegevens, want die gegevens handelen niet over personen maar over kenmerken.

Moet in een rechtszaak en dus ook bij het inschatten van het risico op recidive niet de hele persoon met al zijn kenmerken, nukken, eigenaardigheden, goede en slechte eigenschappen worden beoordeeld en niet slechts enkele risicofactoren? Of een groep niet meer dan een verzameling individuen is, daar kun je een boom over opzetten. Een individu is zeker meer dan een verzameling kenmerken. In de beleggerswereld staan statistische gegevens ook centraal en bij ieder product dat daar wordt aangeboden eindigt de reclame met een volgende soort zin: “ Let op. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.’

Magere Hein, popmuziek en internet

Twee berichten. Twee verschillende onderwerpen. Het eerste bericht in de Volkskrant gaat over gestorven popsterren: “Nooit eerder ontvielen ons in één jaar zo veel grote popsterren. Toeval of niet?” Inderdaad stierven er veel, Bowie, Prince, Leonard Cohen, George Michael en Lemmy de voorman van Motörhead om er slechts een paar te noemen. Het tweede bericht, ook in de Volkskrant, meldt dat het internetgebruik van75-plussers flink is toegenomen: “Had vier jaar geleden iets meer dan 40 procent van de Nederlanders van 75 jaar en ouder thuis toegang tot internet, dit jaar is dat toegenomen tot 60 procent.” 

magere-hein

Illustratie: Shutterstock

Als we het oude adagium dat alleen het bijzondere nieuws is hanteren, dan zou er sprake moeten zijn van twee bijzondere gebeurtenissen. Zijn dit wel zo’n bijzondere gebeurtenissen?

Neem de overleden popsterren. Natuurlijk stierven George Michael en Prince relatief jong, voor anderen geldt dat minder, Bowie was al zeventig en Cohen eenentachtig. Maar toch, popmuziek is een fenomeen dat in de jaren vijftig ontstond en vanaf de jaren zestig groot groeide. Er kwamen steeds meer bands en dus muzikanten. Waren ze bij het begin van hun carrière net twintig, dan zijn ze nu de vijfenzestig ruim gepasseerd. Is het gezien de minder gezonde levensstijl die de gemiddelde muzikant erop nahoudt, verwonderlijk dat Magere Hein hen komt halen? En vooral dat er steeds meer gehaald worden? Moeten we verbaasd opkijken als 2017 het record van dit jaar gaat verbreken?

Dan de internettende 75-plusser. Het internet is inmiddels een goede twintig jaar ingeburgerd. De kans dat iemand die nu 75 wordt, met internet in aanraking is gekomen en er in meer of mindere mate bedreven mee kan omgaan wordt steeds groter. Over een jaar of vijf tot tien, zal er zo ongeveer geen 75-plusser meer zijn zonder internet, behalve natuurlijk als hij er zelf voor kiest. Aan de andere kant, in die afgelopen vier jaar is dezelfde Magere Hein die de muzikanten bezocht, ook bij veel 75-plussers langsgekomen en dan vooral bij de oudsten onder hen. Laat die oudsten nu juist het minste gebruik maken van internet. Is het dan zo verwonderlijk dat het internetgebruik door 75-plussers toeneemt?

En voor de liefhebber: Lemmy op z’n best:

https://www.youtube.com/watch?v=TMTSFGDKk6M

Rijk en/of arm

De rijken werden het afgelopen jaar weer rijker, zo valt te lezen in Trouw. Het artikel bevat diverse interessante weetjes. Wist u dat de helft van het wereldvermogen (bezittingen minus schulden) in handen is van slechts één procent van de wereldbevolking en dat je tot die ene procent hoort als je vermogen € 700.000 bedraagt? In 2009 moest die rijkste procent het nog doen moet vijfenveertig procent van het vermogen. Het gemiddelde vermogen van een wereldburger bedraagt € 50.000 en dat dit gemiddelde niet verandert. Dat is flink wat, maar als je iedere wereldbewoner naar zijn vermogen vraagt, dan zal het overgrote deel zeggen dat ze veel minder hebben. Immers, als je vermogen meer is dan € 2.090 dan behoor je tot de meest vermogende helft van de wereldbevolking. Heb je een negatief vermogen van € 1.000, dan behoor je tot de armste twintig procent van de wereldbevolking. Die twintig procent dat zijn ongeveer één miljard mensen en daarvan wonen er honderdmiljoen in Europa.

rooseveltFoto: Pinterest

Leuk om te weten, maar wat weet je als je dit weet? Ja, je kunt jezelf spiegelen aan de bedragen en dan weet je hoe je vermogen zich verhoudt tot de rest van de wereldbevolking. Maar toch. Met €2.090 behoor je tot de rijkste helft van de wereldbevolking en als je in bijvoorbeeld Malawi woont, dan is het ongeveer negen keer het gemiddelde jaarinkomen. Dat geeft je daar enige zekerheid. In Nederland kun je er misschien net vier maanden de huur mee betalen. Een pas afgestudeerde Nederlander met een studieschuld van bijvoorbeeld € 30.000 en een goede baan die hem € 2.300 netto oplevert, behoort tot de armsten van de wereld. Toch zal iemand uit Malawi met een vermogen van € 2.090 en het gemiddelde inkomen van dat land, graag willen ruilen met onze pas afgestudeerde. Dit ondanks dat hij flink zakt op de lijst van rijkste wereldburgers.

Is het enige dat je weet dat vermogen en dus rijkdom scheef is verdeeld en dat het steeds schever wordt verdeeld? Dat dit lijkt aan te tonen dat Thomas Piketty gelijk heeft? “The test of our progress is not whether we add more to the abundance of those who have much; it is whether we provide enough for those who have too little,” aldus Franklin D. Roosevelt de 26e Amerikaanse president, is de wereld aan het zakken voor die test?

Bovendien, wat zou er gebeuren als rijkdom wat breder werd gedefinieerd dan alleen als vermogen? Breder dan alleen geld. Zouden dan de ‘rijken’ op dergelijke lijstje nog steeds ‘rijk’ zijn?

Worden we ouder?

De AOW-leeftijd moet weer worden verlaagd naar 65 jaar. Dat betoogt Jelle Visser in de Volkskrant. Werk is er voor ouderen niet en door de herstellende economie en het ‘goed begroten’ is er voldoende ruimte om de AOW leeftijd te verlagen naar 65 jaar. Wellicht is er nog een reden om hier eens goed naar te kijken.

Ouderen

Foto: www.gezondheidenco.nl

Toen de AOW werd ingevoerd was de gemiddelde levensverwachting bij geboorte ongeveer 72,5 jaar. Nu is dat negen jaar meer. Dat we steeds ouder en gezonder ouder worden was een van de argumenten voor verschuiving van de pensioen- en dus AOW leeftijd. Klopt die redenering wel?

Op het eerste gezicht wel, negen jaar is negen jaar. Maar dat er meer mensen oud worden en dus de gemiddelde levensverwachting bij geboorte hoger wordt, wil niet zeggen dat we ook ouder worden.  De Amerikaanse econoom Robert J. Gordon heeft in zijn boek The Rise and Fall of American Growth een interessante tabel opgenomen. In die tabel de toename van de levensverwachting op zes momenten in een mensen leven (pagina 211). Het jaar 1870 is hierbij het basis jaar. Zo is de levensverwachting van een boreling sinds 1870 toegenomen met zo’n 33 jaar. Ben je eenmaal zeventig, dan wordt je nu gemiddeld zes jaar ouder dan je leeftijdgenoot uit 1870. En nemen we de invoering van de AOW, dan leeft de zeventigjarige een schrale drie jaar langer dan zijn leeftijdgenoot in de jaren vijftig.

De stijging van de gemiddelde leeftijd is, zo laat Gordon zien, vooral een gevolg van betere hygiëne, riolering, waterleiding en de bestrijding van dodelijke kinderziektes. Dit heeft ervoor gezorgd dat er veel minder baby’s en jonge kinderen sterven. Vervolgens hebben de betere arbeidsomstandigheden ervoor gezorgd dat er minder volwassenen een dodelijk arbeidsongeluk krijgen. Kortom, de gemiddelde leeftijd is gestegen, niet omdat we zoveel ouder worden, maar omdat er veel minder mensen jong sterven. Ben je eenmaal zeventig, dan wordt je gemiddeld maar drie jaar ouder dan in de jaren vijftig.

Die drie jaren zijn vooral een gevolg van het medische kunnen dat levensverlengend werkt. Levensverlengend bij de grootste doodsoorzaken van tegenwoordig: kanker en hart- en vaatziekten. Zijn deze drie jaar, waarvan een deel als patiënt, voldoende reden om de pensioenleeftijd te verhogen en te blijven verhogen?

IJsjes, de euro en ons inkomen

In zijn zaterdagse column besteedt Martin Sommer aandacht aan de toestand in Europa en in het bijzonder in Nederland. Hij legt, in navolging van Heleen Mees en de Britse UBS-bank, een verband tussen de invoering van de euro en de inkomensverdeling. Sinds de invoering van de euro zijn de lage inkomens erop achteruit gegaan en de hoge op vooruit. Net als trouwens in Oostenrijk.

ijsjesFoto: favim.com

Sommer concludeert in navolging van de eerder genoemden dat dit een gevolg is van de Euro. Bij zo’n uitspraak moet ik denken aan Ionica Smeets. Smeets gaf een klein college op het Zomerparkfeest in Venlo. Hét zomerevenement bij uitstek dat dit jaar voor de veertigste keer plaatsvindt. Een college over statistiek en de ongelukken die je ermee kunt veroorzaken. Ik moest vooral denken aan het volgende voorbeeld.

Twee grafieken vertonen in grote lijnen hetzelfde verloop. Er lijkt sprake van correlatie. De ene beschrijft de ijsverkoop en de andere het aantal verdrinkingsdoden. Een snelle conclusie en mogelijke ‘beleidsmaatregel’ is dan het verbieden van de ijsverkoop. Deze maatregel zal niet tot het gewenste resultaat leiden. ‘IJsverkoop’ correleert namelijk niet met ‘verdrinkingsdoden’. Het verband loopt via een derde grootheid, namelijk de temperatuur. Hoe warmer, hoe meer ijs er wordt gegeten en hoe meer er wordt gezwommen. Meer zwemmers leidt vervolgens tot meer verdrinkingen.

Zouden Sommer, Mees en de UBS niet op zoek moeten naar een ‘temperatuur’ bij hun  ‘ijsjes’ (euro) en ‘verdrinkingsdoden’ (inkomensverdeling)? Zou die schuldige niet het Nederlandse beleid kunnen zijn? Het beleid van de immer voortdurende loonmatiging? Het beleid van het jarenlang op de nullijn houden van uitkeringen? Het beleid van het steeds maar weer bezuinigen op sociale voorzieningen?

Zijn dat niet maatregelen die samen met een economische crisis, met name de onderkant van het inkomensgebouw hard treffen? Die nog worden versterkt door zaken als de geliberaliseerde huurverhogingen van sociale huurwoningen en eigen risico’s in de zorg ?

Dat het resultaat van deze maatregelen in euro’s wordt uitgedrukt, maakt de euro nog niet tot de oorzaak ervan. Want was met dergelijk beleid en de gulden als munt, niet hetzelfde gebeurt? Is het niet te makkelijk om de euro als schuldige aan te wijzen? De euro en de EU zijn een gewilde schuldige. Getuigt dit niet van intellectuele armoede en populisme?

Shake your booty

Wordt de grote, strakke bil ook een westers schoonheidsideaal? Dat was de vraag die Vera Mulder voor de Correspondent onderzocht. In haar laatste artikel in een reeks, geeft ze vijf mogelijke verklaringen voor de populariteit van grote, strakke billen. Voor wie geïnteresseerd is in deze verklaringen, lees Mulders artikel want daar gaat deze prikker niet over. Waarover dan wel? Mulder ziet allerlei aanwijzingen voor het populairder worden van grote billen. Deze prikker gaat over de aanwijzingen die erop wijzen dat grote billen populairder worden.

booty

Illustratie: www.ultratop.be

Mulder: “In de Verenigde Staten werden in 2014, 86 procent meer bilvergrotingen uitgevoerd dan in 2013.” En 86% is fors, een ‘tsunami’ aan bilvergrotingen. Maar wat zegt 86% meer? Als er in 2013, 25 bilvergrotingen werden uitgevoerd en in 2014, 47 dan is de groei 88%. Duidt dat op een toegenomen populariteit? Of blijft het marginaal op het totaal aantal Amerikaanse vrouwen? Als absolute cijfers ontbreken, zegt 86% niets. Ook zou je meer moeten weten over de redenen voor de bilvergroting. Ja, de billen werden vergroot, maar was dat om van niets naar iets te gaan of van iets naar groot en strak?

Een tweede aanwijzing is volgens Mulder de broekjes met buttpads en filmpjes op Instagram en YouTube van vrouwen die laten zien hoe je door oefening grotere billen kunt krijgen. Mulder verdiept zich in het onderwerp en dan gebeurt er iets bijzonders. Dan zie je dingen die je anders niet opvielen. Als je een nieuwe jas hebt, zie je ineens allerlei mensen in dezelfde jas lopen. Sterker nog. Als je via Google zoekt op bilvergroting, dan vult Google de reclameblokken vanzelf met buttpads etcetera. Hoe betrouwbaar zijn deze waarnemingen?

En dan een heel bijzondere waarneming: “Ook staan een paar van de invloedrijkste sterren van het moment, zoals Nicki Minaj en Beyoncé, naast hun respectievelijke rap-, zang- en danstalent toch vooral bekend om hun bil.” Bij deze waarneming de simpele vraag. Stel deze ‘sterren’ zouden dat rap- zang- en danstalent niet hebben, zouden ze dan alleen door hun bil invloedrijk zijn? Zouden ze, met andere woorden, ook invloedrijke sterren zijn geworden met alleen die bil?

Zou de fascinatie voor de grote, strakke bil Mulder in het hoofd zijn geschoten? En zou het shaken van the booty, haar vermogen rationeel na te denken, hebben aangetast?