Tag: Roderick Veelo

Over vrijheid en vrije markten

“Dat daarbij de economie en de vrije samenleving gebukt gaan onder een knoet die bepaalt wat goede en wat foute ondernemers zijn,” en dat: “nemen de cabaretiers, de schrijvers en de rest van de ondertekenaars op de koop toe.” De laatste zinnen van een column van Roderick Veelo bij RTL Z. Een ‘staatsknoet’ die bepaalt wat de goede en foute ondernemers zijn. Dat klinkt ‘communistisch’. Een politbureau dat bepaalt wat goed en fout is. Dat moeten we niet willen. Toch?

Bron: Wikiquote

Veelo reageert op de oproep van een grote groep mensen in de Volkskrant Een oproep om alleen bedrijven te steunen als ze aan drie eisen voldoen. Ze moeten: “de afgelopen tien jaar (sinds de vorige crisis) in binnen- en buitenland hun aandeel hebben bijgedragen als het gaat om het betalen van belastingen.” Als tweede moeten de bedrijven blijk geven van: “sociale rechtvaardigheid, richten zich op langetermijnduurzame economische groei en begrijpen dat ze daarvoor de belangen van alle stakeholders moeten dienen.” Als laatste: “De producten en diensten van het bedrijf dragen in toenemende mate bij aan een veilige en duurzame toekomst.” Heel sympathieke eisen alleen, zo betoogt Veelo, moeten we dat niet willen. Dat beperkt onze economie en vrije samenleving. Die, en dus de vrije markt, moet bepalen wat goed en fout is. 

Bij uitspraken zoals die van Veelo moet ik altijd denken aan het boek 23 dingen die ze je niet vertellen over het kapitalisme van de Zuid-Koreaanse econoom Ha-Joon Chang. Een boek waarin Chang de economische wetenschap voor een leek begrijpbaar beschrijft. Want economie is, zo schrijft Chang: “…voor 95 procent gezond verstand dat ingewikkeld gemaakt is, en zelfs voor de resterende 5 procent geldt dat de essentie van de redenering , zo niet alle technische details, in eenvoudige termen kan worden uitgelegd.” En vervolgens voegt Chang de daad bij het woord en legt aan de hand van 23 populaire opvattingen uit hoe het zit. Zo ook de vrije markt.

Dat is het eerste ‘ding’ dat Chang behandelt in een hoofdstuk met als titel De vrije markt bestaat niet. En met die titel wordt al een heel ander licht geworpen op de brief van de groep en Veelo’s reactie. Chang: “De vrije markt bestaat niet. Elke markt kent wel regels en grenzen die de keuzevrijheid beperken. Een markt lijkt alleen maar vrij doordat we de beperkingen die eraan ten grondslag liggen zo onvoorwaardelijk accepteren dat we ze niet meer zien.” Zo is slavernij verboden. Dat vinden we nu niet meer dan logisch. Eeuwenlang lag dat echter anders en was slavernij een onderdeel van het leven. Hetzelfde geldt voor kinderarbeid. Ook dat was heel gewoon totdat de overheid er paal en perk aan stelde. De wetgeving rond arbeidstijden en arbeidsomstandigheden, ook die beperkt de ‘economie en de vrije samenleving’. Net zoals wetgeving rond ruimtelijke ordening en milieu. Net zoals de wetgeving ter bescherming van de consument en het contractrecht.

Allemaal beperkingen van de ‘economie en vrije samenleving’ die we, om met Chang te spreken: “zo onvoorwaardelijk accepteren dat we ze niet meer zien.” Als dat op deze punten kan, waarom dan niet ook op andere punten, zoals de drie ‘eisen’ van de ‘Volkskrant-groep’? 

De ‘vrije samenleving’ beperken, gebeurt niet alleen op het economische vlak. Op vele terreinen wordt onze vrijheid beperkt. Zo beperken de verkeersregels onze vrijheid. Iets wat recentelijk door de VVD groot werd uitgevent toen de maximum snelheid werd verlaagd van 130 naar 100. Nee onze ‘vrije samenleving’ kent veel wettelijke beperkingen om haar leefbaar te houden. Die beperkingen zijn nodig om te voorkomen dat mijn vrijheid jou ellende wordt of andersom. Of zoals John Stuart Mill het in zijn boek Over vrijheid formuleerde: “Zodra een deel van iemands handelen nadelig is voor de belangen van anderen, valt het onder de jurisdictie van de maatschappij, en wordt het een punt van discussie of het algemeen belang al dan niet gediend zal zijn als men ingrijpt.” Zonder die ‘knoet’ die bepaalt wat goed en fout is’, zou het leven ‘eenzaam, arm, onaangenaam, bruut en kort’ zijn om Thomas Hobbes aan te halen.

On door Ballonnendoorprikkerineconomie, filosofie, geschiedenis, politiek, vrijheidEen reactie plaatsen

Zwaarden en messen

“In de radiostudio bleven de ‘concentratiekampen’ van Maarten van Rossem onweersproken. Geen van de andere gasten stelde zelfs een vraag. Het wezen en de omvang van de Holocaust verdwijnt uit ons geheugen. Wat overblijft is een perverse manier om je punt te maken.” De laatste zinnen uit de column van Roderick Veelo bij RTLZ. In zijn column een hele reeks uitspraken van mensen die iemand vergelijken met Hitler of iets met de holocaust. Terecht merkt Veelo op dat vergelijkingen met Hitler of de Holocaust om je punt te maken een zwaktebod is. Alleen valt hij niet in de kuil die hij voor anderen graaft? 

the-suicide-of-ajax-the-great-etrurian-red-figured-calyx-krater-ca-400e28093350-bc-said-to-be-from-vulci

Illustratie: erevoktonos.blogspot.com

Waarom? Daarvoor moeten we terug naar het begin van zijn betoog. “‘Concentratiekampen’ noemde Maarten van Rossem ze op Radio 1. De opvangcentra voor Afrikaanse migranten, zoals ze staan in de plannen van de Europese Unie. De ingelaste vergadering in Brussel afgelopen zondag als de Wannseeconferentie van 1942. Juncker als Heydrich, Merkel als Eichmann, Macron als Hofmann, de nieuwe Italiaanse premier Conte als Klopfer, Rutte als Meyer, de opvangcentra als eindoplossing voor het migratievraagstuk.”

Van Rossum begint zijn verhaal met de ‘ontschepingsplatforms’ of allerlei andere namen die er worden gebruikt concentratiekampen te noemen en geeft vervolgens zijn heldere analyse van wat er fout is gegaan en gaat met het Europese migratiebeleid. Zoals ik al eerder schreef, is het fenomeen ‘concentratiekamp’ niet nieuw en zeker geen uitvinding van Hitler-Duitsland. Die ‘platforms’, of hoe ze ook worden genoemd, zijn bedoeld om migranten en vluchtelingen bijeen te brengen. Een ander woord voor bijeenbrengen is concentreren. Daar is de benaming concentratiekamp een juiste voor. Van Rossum legt in zijn betoog geen enkel verband met Hitler of de Holocaust.

Dat doet Veelo wel: Brussel is Wannsee, Juncker is Heydrich, Merkel is Eichmann enzovoorts. Legt Veelo zo Van Rossum een vergelijking in de mond die hij niet maakt? Valt Veelo niet in zijn eigen zwaard door ‘Hitler en de Holocaust’ te gebruiken om zijn punt te maken en Van Rossum een mes in de rug te steken? 

On door Ballonnendoorprikkerinfilosofie, geschiedenis, migranten1 reactie

K(any)en (West) uw geschiedenis

RTLZ columnist Roderick Veelo beklaagt zich over zwakke ruggen van mensen aan de top van de samenleving. Een van de topmensen die een standje krijgt, is Kasper Rørsted de topman van Adidas omdat hij het sponsorcontract met Kanye West verbrak vanwege diens uitlatingen over slavernij. Die zwakke rug laat ik even links liggen, het gaat mij om de uitspraak van West: “Als je hoort dat de slavernij 400 jaar duurde, 400 jaar! Dat klinkt als een keuze.” Een om twee redenen bizarre uitspraak.

Boulanger_Gustave_Clarence_Rudolphe_The_Slave_Market

Illustratie: Der Sklavenmarkt – Wikipedia

Natuurlijk is slavernij geen vrijwillige keuze, de eerste reden waarom deze uitspraak bizar is. West deed deze uitspraak, zo lees ik in het AD, in een interview en de interviewer Van Lathan reageerde als volgt op deze opmerking: “Jij leidt misschien het luxeleven van een zanger, maar wij, de rest van de samenleving, worden nog steeds gemarginaliseerd door de gevolgen van 400 jaar slavernij.” Een, om de tweede reden, eveneens een bizarre uitspraak. Bizar omdat het denken en het historisch besef van beiden erg beperkt lijkt, zowel in tijd als in schaal. 

Zowel West als Lathan doelen op de slavernij van Afrikanen die naar Amerika werden vervoerd om daar te werk te worden gesteld op vooral plantages, de Atlantische slavenroute. Die slavernij besloeg een periode van bijna vierhonderd jaar, grofweg van 1500 tot de afschaffing van de slavernij in het derde kwart van de negentiende eeuw. Bizar is dat beide heren, en in het kielzog daarvan de vele reageerders op de uitspraken, niet op het idee lijken te komen dat slavernij een veel langere geschiedenis kent en dat het niet alleen Afrikanen waren die slaaf waren of het risico liepen het te worden. 

Iedereen met een beetje kennis van de geschiedenis weet dat slavernij niet beperkt was in kleur en tijd. Heel veel van onze Europese voorouders leidden een leven als horige (mensen die aan de grond waren gebonden) of nog erger lijfeigene. Het Romeinse rijk, net als alle andere oude rijken, steunde op slavernij. Slavernij die in aantallen de Atlantische route vaak overtroffen. 

Iedereen met een beetje kennis van het heden weet dat met de afschaffing van de slavernij, de slavernij niet tot het verleden behoort. Ook nu leven er nog vele mensen in slavernij of in een moderne vorm van ‘horigheid’. 

De domheid van de uitspraak van West is stuitend. Hoe zit het met de kennis van de geschiedenis van West en zijn vele criticasters? Is het gebrek daaraan niet nog veel stuitender? Want zou zo’n uitspraak niet voort kunnen komen uit een gebrek aan kennis?

On door Ballonnendoorprikkerinfilosofie, geschiedenisEen reactie plaatsen

Gelijke rechten

Er woedt een flinke storm in de (digitale) media naar aanleiding van het boek Heilige identiteit van Machteld Zee. Ik heb het boek (nog) niet gelezen en ga me er dan ook niet over uitlaten. Waarom dan toch deze eerste zin? Om een passage in de column die Roderick Veelo bij RTL Z besteedt aan deze storm: “De acceptatie van de dominantie (in de moslimcultuur) van mannen over vrouwen staat haaks op de individuele rechten en vrijheden van vrouwen in het Westen. Moslimvrouwen behoren hier dezelfde rechten en vrijheden te hebben als alle andere vrouwen. ‘One law for all’.” 

vrouwenrechtenFoto: Quote

Veelo heeft gelijk, dominantie van mannen over vrouwen staat haaks op de individuele rechten en vrijheden in het westen. Nu is dit niet altijd zo geweest. Het opheffen van de dominantie van mannen over vrouwen in het Westen is van recente datum en is nog steeds niet volledig voltooid. Zie bijvoorbeeld het aantal vrouwen in hoge functies zoals premier of wat wranger, de positie van de vrouw in de SGP.

Veelo heeft ongelijk als hij spreekt over de ‘moslimcultuur’. Die is namelijk niet over die ene patriarchale kam van Veelo te scheren. Inderdaad in Saoedi-Arabië is de situatie van vrouwen dramatisch. Dat neemt niet weg dat Pakistan in 1988 al een vrouwelijke premier had, Benazir Bhutto. Bangladesh kent nu mevrouw Sheikh Hasina als vrouwelijke premier terwijl Nederland nog steeds wacht op de eerste en de VS nu voor het eerst een vrouwelijke presidentskandidaat kennen. De wereld is niet zo zwart wit als Veelo haar schetst.

Belangrijker, hebben moslimvrouwen in Nederland dan niet dezelfde rechten als alle andere vrouwen? Kan hij mij dan de wetten of wetsartikelen aanwijzen waar dat onderscheid wordt gemaakt? Bij mijn weten hebben alle vrouwen in Nederland dezelfde rechten en dat zijn trouwens ook dezelfde rechten als dat er voor mannen gelden. Met wellicht één uitzondering en dat is het recht op zwangerschapsverlof, dat voor vrouwen uitgebreider is.

Dat sommige moslims, maar ook christenen dat anders zien en dat er in de praktijk, door bijvoorbeeld werkgevers, vaak anders wordt gehandeld, dat zal ik niet ontkennen. Dat er daar dus nog een wereld is te winnen voor wat betreft de gelijke behandeling van mensen evenmin. Dat doet er echter niets aan af dat voor iedereen dezelfde wet geldt en die wet geen onderscheid maakt tussen moslimvrouwen en niet moslimvrouwen of tussen mannen en vrouwen, behalve dan bij zwangerschap. Al ligt daar een lichamelijke oorzaak aan ten grondslag: de vrouw draagt en baart immers.

On door Ballonnendoorprikkerinchristendom, democratie, filosofie, geschiedenis, islam, polarisatie, politiek, religie, vrijheid, wetgevingEen reactie plaatsen

De sprookjes van Halbe

Er was eens een fractievoorzitter die krasse uitspraken en beloften deed om kiezers te lokken. Krasse uitspraken en beloften die na de verkiezingen knellen en worden gebroken en niet alleen door linkse partijen, zoals Roderick Veelo beweert. Op het VVD-partijcongres deed fractievoorzitter Halbe Zijlstra weer een flinke duit in het zakje: “Onze minister van Justitie zou een cartoonist niet door een arrestatieteam van zijn bed laten lichten. Onze partij zou nooit de sharia invoeren al zou de meerderheid van Nederland dat willen. En onze partij zou nooit een gedachtenpolitie instellen. “

HalbeIllustratie: www.volkskrant.nl

Drie krasse uitspraken. Waar hebben we dergelijke uitspraken eerder gehoord? Wie herinnert zich nog de uitspraak van de VVD minister en staatssecretaris van justitie dat de moordenaar van Pim Fortuyn nooit op vrije voeten zou komen? In onze wetgeving gaan de minister en de staatssecretaris daar niet over, dus konden zij deze belofte niet nakomen. Wie bepaalt in Nederland of en hoe er iemand gearresteerd moet worden? Heeft de minister van justitie hierin een rol? Of is het de officier van justitie die bepaalt wie er wordt gearresteerd? Is het vervolgens aan de politie om een dreigingsanalyse te maken en te bepalen hoe groot en zwaar het arrestatieteam moet zijn? Is niet juist de kracht van een rechtstaat dat ministers niet bepalen wie er wel en niet gearresteerd moeten worden?

Dan het invoeren van de sharia als een meerderheid dat wil. Mocht er een sharia-meerderheid zijn en die krijgt de sharia via de regels van de democratie ingevoerd, wie kan die meerderheid dan dat recht ontzeggen? Dat zou voor mij wel een reden zijn om te verhuizen. Trouwens een zeer hypothetische gebeurtenis gezien het geringe aantal moslims. Het CBS houdt de kerkelijke gezindheid van de Nederlanders bij en daaruit blijkt dat ongeveer 45% niet kerkelijk is, 45% een christenlijke gezindheid aanhangt en 10% een overige gezindheid. Moslims maken een deel uit van die 10% net als hindoes boeddhisten en anderen. En lang niet alle moslims zullen voor de invoering van de sharia zijn. Wil Zijlstra angst zaaien?

Als laatste de ‘gedachtenpolitie’. Zijlstra verwijst hier naar CDA-leider Buma die het verheerlijken van geweld en terreur strafbaar wil stellen. Hoe zit het dan met het weren van imams? Toen er verleden jaar in Rijswijk een bijeenkomst zou plaatsvinden waar een imam zou spreken die ‘banden zou hebben met jihadisten’, sprak VVD-kamerlid Azmani: “De vrije samenleving dient beschermd te worden.” Het visum van de imam moest worden ingetrokken en liever nog zou het hele gala niet door moeten gaan. Gedachtenpolitie?

 

On door Ballonnendoorprikkerinangst, democratie, filosofie, islam, polarisatie, politiek, vrijheid, wetgeving4 reacties

En ’t werd zomer

“De overheid als grote herverdeler, als bezorger van banen en een basisinkomen. Een overheid die ondernemers hun winsten afroomt en verwacht dat zij risico’s voor lief nemen. Een droomwereld waar de overheid zorgt en regelt, waar nivelleren een nationale feestdag heeft en waar kleinschalige landbouw 7 miljard mensen voedt.”  Dat is het grote ‘linkse’ wensdenken volgens Roderick Veelo in zijn column op RTL Z.

Zwaluw.jpgFoto: zoom.nl

In die column verwijt hij ‘links’ dat het onmogelijke zaken belooft, dat weet en eenmaal aan de macht deze beloften moet breken dus liegt. Hij vraagt zich af waarom het vertrouwen van links in de overheid nog fier overeind staat na alle ellende die de overheid heeft veroorzaakt. Want de crisis is immers een gevolg van het beleid van de Amerikaanse regering dat iedere Amerikaan een eigen huis zou moeten bezitten, aldus Veelo. Dit heeft immers tot al die rommelhypotheken geleid. Is het beloven van zaken die niet waar worden gemaakt alleen iets van ‘links’ of is dit eigen aan de politiek?

Ja, inderdaad heeft overheidsbeleid in Amerika de weg vrijgemaakt voor rommelhypotheken die uiteindelijk tot de financiële en economische crisis hebben geleid. Alleen, zouden daar niet wat stappen tussen zitten? Was dat beleid niet gebaseerd op het ‘rechtse’ neoliberale vrije-markt-utopisme? Het absolute vertrouwen in de vrije markt en het absolute wantrouwen in de overheid? Leidde dit beleid er niet toe dat de overheid de rol van toezichthouder op de markt slechts zeer beperkt invulde? En bood dat de banken en financieel dienstverleners niet de mogelijkheid om veel verder te gaan in het verlenen van kredieten dan goed voor hen en voor de kredietontvangers was?

Kwam deze crisis niet van ‘rechts’? En is dat ‘rechtse’ neoliberale vrije-markt-utopisme niet nog steeds dominant in politiek en bedrijfsleven? Heeft het niet werkelijke hervormingen weten tegen te houden?

Liet de periode tussen 1945 en pak weg 1970 zien wat een actieve overheid kon bereiken: welvaartsgroei voor iedereen bij een beperkte inkomens- en vermogensongelijkheid, welvaarts- en economische groei, innovatie gebaseerd op overheidsinvesteringen? Zou het ‘linkse’ vertrouwen in de overheid hierop gebaseerd zijn?

Inderdaad kon het Griekse Syriza haar belofte niet waarmaken, het strijden tegen een ‘rechtse’ neoliberale overmacht. ‘Een zwaluw maakt nog geen zomer,’ luidt het spreekwoord. Wat als Syriza de eerste zwaluw is? Inmiddels is er Podemos in Spanje doet Jesse Klaver het goed in Nederland, hebben we Corbyn in Engeland en Sanders in de VS. Zou het toch zomer worden?

On door Ballonnendoorprikkerinbasisinkomen, democratie, economie, filosofie, geschiedenis, innovatie, neoliberalisme, politiekEen reactie plaatsen