Het is feest in Limburg: de provincie maakt honderdvijftig jaar deel uit van Nederland. In Dagblad de Limburger van vrijdag 12 mei 2017 las ik dat Provinciale Staten pleiten voor een ‘status aparte’ van de provincie binnen Nederland: “Want al die Haagse wetten en regeltjes staan de groei van Limburg hopeloos in de weg,” aldus de leider van de provinciale VVD Joost van de Akker. In dezelfde krant vraagt Roel Wiche zich in de rubriek Op de korrel af waarom hij er als inwoner zo weinig merkt van dat heuglijke en feestelijke feit: “Normaal zetten ‘wij’ Limburgers al een feesttent neer als de nieuwe ventieltrombone van de plaatselijke fanfare wordt ingezegend of als de duivenclub de roemruchte vlucht naar Bergerac heeft gewonnen.” Wiche vraagt zich ook af hoe het zit met het historisch besef van de Limburger: “ Ik leerde vroeger alles over de bronzen spiegels van de Etrusken, maar weinig over de splitsing van Limburg in een Nederlands en Belgisch deel.” Zou dat wellicht komen omdat Limburg een gemaakte en verzonnen provincie is?

Illustratie: PPSimons

Het graafschap Holland, de Hertog van Gelderen, de graven van Friesland, het hertogdom Brabant, je komt ze allemaal tegen in de geschiedenisboekjes. Tevergeefs zul je zoeken naar Limburg op de plek waar het nu ligt. Ja er was een hertogdom Limburg, het omvatte een deel van het zuiden van het huidige Limburg, maar lag toch vooral in het huidige Duitsland  Die gesplitste provincie waar Wiche over spreekt, werd op de tekentafel ontworpen. Na de nederlaag van Napoleon werd Europa tijdens het beroemde Congres van Wenen opnieuw ‘uitgetekend’. Daar ontstond het koninkrijk de Nederlanden dat Nederland, België en Luxemburg omvatte. Een land dat vervolgens in provincies werd opgedeeld. Zo is de provincie Limburg ontstaan waarvan een deel tot 1867 ook lid was van de Duitse bond. Een bestuurlijke eenheid, maar zeker geen culturele of historische eenheid. Een flink deel ervan hoorde lange tijd tot het hertogdom Gelre. Een hertogdom dat na de Vrede van Utrecht in 1713 in vier delen uit elkaar viel. Kijken we naar de huidige gemeente Venlo, dan viel haar grondgebied in verschillende landen. De noordelijke dorpen Arcen en Velden behoorden tot Pruissen. De stad Venlo zelf en het aan de andere kant van de Maas gelegen Blerick, hoorden bij het Overkwartier. Alleen behoorde Venlo tot de Republiek en was Blerick ongeveer honderd jaar lang, bezet door Pruisische troepen. Tegelen en Belfeld behoorde tot het hertogdom Gulik. Later dit jaar wordt trouwens gevierd dat Tegelen tweehonderd jaar bij Nederland hoort.

Een provincie zonder grootse geschiedenis van een hertog, baron of graaf, maar een lappendeken, een gebied waar ‘the powers that be’ in de 17e en 18e eeuw hun oorlogen uitvochten. Volgens de Limburger willen Provinciale Staten met hun pleidooi voor een vrijstaat, de de tijd terugdraaien. Terug naar welke tijd?