Historische vergelijkingen en Cruijff

‘Besteed toch geen aandacht aan die man.’ Dat is het eerste wat mijn partner en ‘eindredacteur’ zal roepen al ze leest dat deze Prikker een gevolg is van een schrijfsel van Jan Roos bij De Dagelijkse Standaard. Weer zal ik haar antwoorden dat het mij niet om de persoon Roos gaat, maar om zijn uitspraken. Volgens Roos is: “Het narratief van de (Marokkanen als) nieuwe Joden (…) niet alleen geschiedkundig smakeloos en onjuist, het doet voornamelijk af aan de waarde van de lessen die we zouden moeten leren van Jodenhaat en de holocaust.”  

“Er is geen systematische institutionele Marokkanenhaat, er is geen georganiseerd geweld tegen Marokkanen, er worden geen Marokkaanse bedrijven gesloopt, er worden geen Marokkanen vermoord vanwege Marokkanenhaat, de overheid discrimineert Marokkanen niet, er zijn geen concentratiekampen voor Marokkanen, er zijn geen plekken waar Marokkanen niet mogen komen, er wordt niet gejaagd op Marokkanen, er zijn geen anti-Marokkanenwetten, er worden geen Marokkanen op transport gezet en bovenal is er geen plan tot uitroeiing van Marokkanen.” En Roos heeft daar een punt. Er is inderdaad geen systematische institutionele Marokkanen haat. Er is ook geen georganiseerd geweld tegen Marokkanen. Marokkaanse bedrijven worden niet gesloopt. Of er geen Marokkanen worden vermoord vanwege Marokkanen haat, is niet helemaal uit te sluiten. Inderdaad maakt de overheid zich niet schuldig aan discriminatie van Marokkanen. Tenminste, niet alleen Marokkanen zoals uit de ‘toeslagenaffaire’ bij de Belastingdienst bleek. Concentratiekampen voor Marokkanen zijn er ook niet. Er zijn ook geen plekken waar Marokkanen niet mogen komen, Marokkanenwetten zijn er niet, er worden geen Marokkanen op transport gezet en er is geen plan tot uitroeing van Marokkanen. Maar heeft Roos daarmee gelijk en dus een punt?

Laten we wel wezen. Tot de Wansseeconferentie van 1942 was er ook geen plan tot uitroeing van Joden. Tot eind jaren dertig van de vorig eeuw waren er ook geen concentratiekampen voor joden. Tot 15 september 1935 waren er ook geen ‘jodenwetten’. Tot de machtsovername door Hitler in 1933 maakte de Duitse overheid zich ook niet schuldig aan discriminatie van joden. Ja, er werden wel joden vermoord door mensen die joden haten en de geschiedenis kent voorbeelden van het verdrijven van joden. Alleen gebeurde dat niet op een ‘systematische institutionele’ manier. Die kwam er pas na Hitlers machtsovername.

Wel was er voor die tijd een retoriek die joden wegzette als zondebok. Zondebok voor de moord op Christus. Die moord zat met name christenen dwars en zorgde door de eeuwen heen voor geweld en haat tegen joden. In de jaren van het opkomende nationalisme vanaf de tweede helft van de Negentiende eeuw ontstond er een nieuwe dynamiek in het aanwijzen van de joden als zondebok. De nationalist zette vraagtekens bij het vaderlandslievende karakter van joden. Kon een jood wel een echte …. zijn? Net zoals er in die tijd in Nederland vraagtekens werden gezet bij het vaderlandslievende karakter van katholieken. In 1897 leidde die retoriek tot een heuse complottheorie. Een theorie waarbij joodse leiders een plan zouden hebben gesmeed om de christelijke maatschappij omver te werpen. De zogenaamde Protocollen van de wijzen van Sion. Een document dat waarschijnlijk uit de koker kwam van de Ochrana, de geheime dienst van Tsaristisch Rusland. Dit document werd daarna gebruikt als onderlegger om joden van alles de schuld te geven. 

Roos heeft een punt dat ‘Marokkanenhaat’ of ‘islamietenhaat’ niet tot industriële uitroeing van Marokkanen of joden heeft geleid. Dat is echter niet de vergelijking die Grunberg maakte. Grunberg vergelijkt de huidige retoriek tegen Marokkanen en in het verlengde daarvan islamieten, met de begin twintigste eeuwse retoriek tegen joden. Die historische vergelijking is wel te maken. Roos verwijt komt er op neer dat een talentvolle voetballer van veertien niet vergeleken mag worden met gearriveerde ster Johan Cruijff op z’n 30ste. Dat is appels met peren vergelijken. Het vergelijken van  dat talent met de veertienjarige Cruijff is echter een heel ander verhaal.

Tijd voor andere verhalen

‘Reageer niet op die man. Hij is de aandacht niet waard.’ Dat advies krijg ik steevast als ik weer eens reageer op iets wat Jan Roos schrijft. Roos de man die ‘bekend’ werd als ‘etterbal met de roze microfoon’ van Powned. En die definitief doorbrak als ‘Peppi’ in zijn strijd tegen het associatieverdrag met de Oekraïne. Of was het ‘Kokki’? Toch reageer ik steeds als Roos iets schrijft wat daartoe aanleiding geeft. Zo ook deze keer weer. “Links is ook erg pro-Palestijnen, maar weten van de ontstaansgeschiedenis van dit verzonnen volk en hun verzonnen land niets af.” Aldus Roos bij De Dagelijkse Standaard.

Aurora Borealis. Bron: WikipediaCommons

Ik reageer hierop niet omdat wat Roos hier beweert onzin is. Ik weet niet of links erg ‘pro Palestijnen is’ en of het niets afweet van de geschiedenis van de Palestijnen en hun land. Daar gaat het mij ook niet om. Het gaat mij om ‘verzonnen volk en verzonnen land’. Niet dat Roos hier iets schrijft wat aperte apekool is. Waarom dan toch in de pen geklommen? Omdat Roos de Palestijnen afzet tegen andere landen en volken en het doet voorkomen of die landen en hun volken niet zijn ‘verzonnen’. En dat is wel aperte apekool. Alle landen, alle volken en ook alle religies zijn verzonnen. Het ene wat eerder dan het andere, maar verzonnen zijn ze allemaal.

Nederland? In eerste aanleg verzonnen tijdens het Weens congres in 1814 en daarna, in 1831, nog wat gedecimeerd. Ik schreef er al eerder over. Het ‘volk’ bestond niet, dat is verzonnen. Gecreëerd door selectief in het verleden te winkelen en daaruit die gebeurtenissen te pakken waarop je ‘trots’ kunt zijn. Israel? In 1948 ontstaan. De Joodse claim op dat gebied als het hen ‘beloofde land’? Een verhaal gelardeerd met her en der een historische gebeurtenis die er een ‘logisch geheel’ van moeten maken. Een verhaal om een groep mensen te binden. Religie? Verhalen die een deel van de mensen nodig hebben om te kunnen omgaan met het zelf-bewustzijn. Met dat je realiseert dat het leven, ook het jouwe, eindig is. Maar ook als verhalen dat groepen mensen met elkaar verbindt. Verhalen die maken dat mensen zeggen: ‘wij horen bij elkaar’. Iets wat wordt beaamd door anderen die er niet bijhoren.

Verhalen in welke vorm (volk, land, religie) dan ook, spelen een belangrijke rol in het leven van de mens. Verhalen die mensen binden en ze deel uit laten maken van een groter geheel. De andere kant van de medaille is dat dezelfde verhalen ook mensen uitsluiten. Die horen niet bij dat grotere geheel.

Bij verhalen moet ik denken aan 21 Lessen voor de 21ste eeuw. Een boek van Yuval Noah Harari. In hoofdstuk 20 bespreekt hij de plek die verhalen innemen in het leven van de mensen. Dat hoofdstuk heeft als titel Het leven is geen verhaal.  Aan het einde van dat hoofdstuk (pagina 374) schrijft Harari: “Pas op als politici in mythische bewoordingen gaan spreken. Dat kan namelijk een poging zijn om het echte leed te gaan verhullen en rechtvaardigen door het te verpakken in moeilijke, onbegrijpelijke termen. Wees vooral op je hoede voor de volgende vier woorden: opoffering, eeuwigheid, zuiverheid en verlossing. Als je een van die woorden hoort, sla dan meteen alarm. En als je toevallig in een land woont waarvan de leider regelmatig dingen zegt als: ‘Hun offer zal de zuiverheid van onze eeuwige natie waarborgen en ons naar de verlossing leiden’, besef dan dat je een groot probleem hebt.”

De laatste jaren spreken steeds meer politici in mythische bewoordingen. Horen we de woorden ’opoffering, eeuwigheid, zuiverheid en verlossing’ en hun synoniemen steeds vaker. Neem de ‘VOC mentaliteit’ van Balkenende, de ‘boreale toespraak’ van Baudet in Nederland. Een Amerikaanse president die ‘America’ weer ‘Great’ wil maken en zichzelf in superlatieven veren in zijn reet steekt. Alles wat hij doet is ‘greatest ever’ en wat anderen doen is ‘worst ever’. Een manier van denken die ook aanwezig is bij Khamenei, Poetin, Erdogan en Xi Jinping. Harari adviseert: “Als je een beetje bij je verstand wilt blijven, moet je altijd proberen zulke lulkoek te vertalen naar de werkelijkheid: een soldaat die het uitschreeuwt van pijn, een vrouw die geslagen en aangerand wordt, een kind dat beeft van angst.”  

Tijd voor andere verhalen!

Roos en de Filistijnen

“Ik heb een uitgesproken hekel aan domme mensen met een uitgesproken domme mening.” De eerste zin uit de wekelijkse column van Jan Roos bij De Dagelijkse Standaard. In die column geeft Roos zijn visie op het Israëlisch Palestijns conflict. Domme mensen met domme meningen, wat dom is hangt vaak af van de opvattingen van degene die oordeelt. Laten we eens, zonder etiketten te plakken naar Roos’ betoog kijken. Volgens Roos zijn er: “maar twee redenen om antipathie te hebben ten aanzien van de enige democratie in het Midden-Oosten. Eén: omdat je denkt dat er ooit een Palestina heeft bestaan en de Joden dat land hebben ingepikt. Of twee: omdat je gewoon een hekel aan Joden hebt.” Vervolgens gaat Roos in op de beide redenen waarbij de eerste een bijzondere redenering oplevert.

Illustratie: wikipedia.org

Ergens schrijft hij: “Laten we beginnen met het Palestijnse volk. Dat bestaat namelijk niet en heeft in de huidige vorm nooit bestaan. Ook het land Palestina is pas veel later verzonnen. De streek Palestina, vernoemd naar de inwoners van toentertijd, de Filistijnen, bestond echter wel al. Deze Filistijnen zijn overigens in het niets verdwenen na de verovering van het gebied door de Babyloniërs. Oftewel: de huidige Palestijnen zijn helemaal niet de oorspronkelijke bewoners van het gebied Palestina.” Het Palestijnse volk bestaat niet? 

Inderdaad heeft het land ‘Palestina’ in het verleden nooit bestaan en is het een recente uitvinding. Geldt dat trouwens niet voor de meeste landen? Kosovo bestaat nog maar kort, net als Oekraïne, Azerbeidzjan en Kazachstan. Het land Israel bestaat ook pas sinds 1948. Trouwens ook Nederland is van vrij recente datum en ‘bestaat’ pas sinds 1814 en in de huidige omvang sinds 1839 toen België en Luxemburg ‘apart’ gingen. Het hele begrip ‘land’ zoals wij het kennen, is van recente datum.

Gelukkig realiseert Roos zich dat de streek Palestina, genoemd naar de Filistijnen, wel al zeer lang bestaat. Zouden inwoners van een streek geen ‘volk’ kunnen zijn? De wereld wemelt van de ‘volkeren’ die geen land hebben. Neem bijvoorbeeld de Xhosa en de De Hausa, die bestaan echt, ‘Hausanië of Xhosaland niet. Het land Friesland heeft ook nooit bestaan, bestaat er dan volgens Roos ook geen Fries volk?

Volgens Roos zijn de Filistijnen ‘in het niets verdwenen’ en zijn zij die zich Palestijn noemen dus ook niet de oorspronkelijke bewoners van dat gebied. Zouden de Filistijnen werkelijk van de aardbodem zijn verdwenen? Ik weet niet of Roos ooit  een Arabier Palestina heeft horen uitspreken, dan hoor je toch echt iets wat op ‘Filistijn’ lijkt.

Of Roos ‘een dom iemand is met een domme mening’ laat ik graag aan anderen. Op zijn argumentatie valt in dit geval het een en ander af te dingen.

Plek in de geschiedenis

Nepnieuws, er gaat bijna geen dag voorbij of er is weer iemand die het woord gebruikt om een ander te beschuldigen. Het lijkt wel of het een uitvinding is van de afgelopen twee jaar. Dat mensen elkaar proberen te beïnvloeden door zaken net wat anders voor te stellen dan ze in werkelijkheid zijn, dat ze zichzelf in een gunstig daglicht willen plaatsen, is echter niets nieuws. Het is van alle tijden, daarover schreef ik al eerder.

Peppi en Kokki (1974)

Foto: Wikimedia Commons

Jan Roos, de voormalig verslaggever van PowNed, of was hij nu entertainer want tijdens een verkiezingsdebat ontkende hij dat hij journalistiek bedreef. De Peppi, of was het Kokkie, die samen met zijn vriend Thierry (Baudet) het land doortrok om te voorkomen dat de Europese Unie een associatieverdrag met Oekraïne zou sluiten. Beiden gingen na deze campagne de politiek in als lijsttrekker van een partij. Roos met weinig succes en nu schrijft hij zijn gal iedere week van zich af in een column bij De Dagelijkse Standaard. In zijn column schrijft hij deze keer over nepnieuws.

De met publieke geld betaalde media krijgen er flink van langs: “Blijkbaar komen de dictaten uit Brussel eerst terecht op de burelen in Hilversum om het nodige kneedwerk te verrichten voordat het totalitaire denken als oplossing wordt verspreid. En allemaal in de zogenaamde strijd tegen nepnieuws uit Rusland.” Dit terwijl Rusland de ‘verkeerde vijand’ is. Volgens Roos is de strijd tegen nepnieuws: “een rookgordijn om de grip op burgers te vergroten.” Wie wil die grip vergroten? De Europese Unie natuurlijk, de ‘oude vijand’ uit zijn glorietijd als campagneleider Peppie, of was het Kokkie? De Europese Unie wil de rechten van vrije burgers schenden: “Niet nepnieuws uit Rusland is het startsein geweest voor deze schending van vrije rechten, maar het Oekraïnereferendum.” Immers: “juist toen zag de bestuurlijke elite het gevaar van internet in. Want zo is dat hele referendum er natuurlijk gekomen.”

Ik begrijp dat Roos zich zorgen maakt over vrijheden in het algemeen en op het internet in het bijzonder. Over ‘sleepwetten’ en andere aantastingen van mijn privacy en vrijheid, maak ik me ook zorgen. Het gemak waarmee privacy en vrijheid worden geofferd onder de vlag van ‘veiligheid’ en de ‘strijd tegen het terrorisme’ baart mij zorgen.

Die strijd is echt niet begonnen met Peppie (of toch Kokkie) die de strijd aanbond. Die strijd is al zo ‘oud als de weg naar de Peel’, zou mijn moeder zeggen. Het internet is echt niet het eerste middel dat aan de stoelpoten van machthebbers zaagt. Verhalen, liederen, toneelstukken, boeken, kranten, radio, televisie en nu vergeet ik vast nog wel iets, gingen het internet al voor.

Maar ja, wie kan het Roos kwalijk nemen dat hij probeert zijn eigen (plek in de) geschiedenis zo belangrijk mogelijk te maken?

Aluhoedje

Jan Roos, de oud verslaggever van PowNews die verkleed als ‘Pepi (of Kokki) streed voor een NEE tegen het associatieverdrag met de Oekraïne en vervolgens als lijsttrekker van de partij VNL jammerlijk faalde, is bang. Bij De Dagelijkse Standaard schrijft hij:“Het zou me heerlijk lijken om me veilig te voelen. Maar ik voel het me niet. Of liever gezegd, we zijn het niet.” Hij voelt zich niet veilig vanwege de deplorabele staat en de grootte van het Nederlandse leger:

“Het leger bestaat nog maar uit 52.000 personen, waarvan 24% uit burgerpersoneel. Het aantal militairen is nog geen halve Kuip vol. Een half stadion met mensen die over ons en onze democratie moeten waken.”

Dat waken moet ook nog eens met ouwe en kapotte meuk en zonder goede training en oefening.

aluhoedje

Foto: Flickr

Na deze opsomming van de staat van het Nederlandse leger, voel ik me ineens een stuk minder veilig. Ik voel me minder veilig omdat ik lees dat het leger de democratie moet beschermen. Dan begin ik me meteen af te vragen wanneer het leger moet ingrijpen in het democratische proces. Is dat als de Partij voor de Dieren, Denk of het Forum voor Democratie onverhoopt in de regering zouden komen? Of als een formatie te lang gaat duren? Liepen we nu al bijna het risico op militair ingrijpen? Immers, wie bepaalt wat te lang is? Wat voor de ene te lang is, is voor een ander te kort. Gelukkig stelt de grootte van het leger, de deplorabele staat van het materieel en de gebrekkige staat van training en oefening mij enigszins gerust. Als de spullen niet werken, dan is die ‘halve Kuip’ er wel onder te krijgen mochten ze onverhoopt vinden dat de democratie in gevaar is en een ‘staatsgreep’ plegen.

Zijn gevoel van onveiligheid wordt nog versterkt omdat: “een miljoen moslims in ons land wonen die vanuit religieus en cultureel oogpunt weinig met onze Westerse waarden hebben en, en dat is misschien nog wel het gevaarlijkste, heeft de EU laten zien weinig problemen te hebben met geweld tegen ongehoorzame burgers, zoals in Catalonië.” Zo daar sta je dan als moslim, hoor je er ineens niet meer bij en mag je van geluk spreken dat het leger zo gammel is. Bovendien hoef je als ‘ongehoorzaam burger’, je hebt immers niet op met de Westerse waarden, ook al niet op de EU te rekenen.

Die slechte staat van het leger kon weleens vanuit Brussel gestuurd zijn: “Noem me een aluhoedje, maar ik denk dat het niet voor niks is dat we nauwelijks nog een leger hebben. Want als we ons straks onveilig genoeg voelen gaan we vanzelf hunkeren naar een EU-leger. Dan heeft het ondemocratische moloch Brussel z’n eigen stormtroepen. Moet je eens kijken wat er dan gebeurt als een volk zich wil afscheiden, een referendum wil houden, of uit de EU wil stappen.”

Gelukkig is de wereld anders dan Roos voorspiegelt en hebben we een leger om de landsgrenzen en niet de democratie te verdedigen. Gelukkig hebben we een democratische rechtsstaat waarbij je andere culturele en religieuze waarden mag hebben dan je buurman. En misschien mogen we wel het meest gelukkig zijn dat er te weinig mensen op VNL hebben gestemd om het in complottheorieën denkende ‘aluhoedje’ in de Kamer te brengen. Alleen jammer, dat andere ‘hoedjes’ dat geluk wel hadden

Clavan’s opvolger

Voormalig Powned journalist (al maakt hij er tijdens de verkiezingen een satiricus van) en ook voormalig lijsttrekker van de partij VNL, Jan Roos, heeft een nieuwe bezigheid. Hij schrijft stukjes en maakt vlogjes. Zo kwam ik op de site De Dagelijkse Standaard een stukje van hem tegen waarin hij terrorisme-experts de maat neemt.

Clavan

foto: Mannen met plannen

Deskundige één, Beatrice de Graaf, adviseert volgens Roos: “wegkijken, wijkagenten en een monotheïstisch geloof.” Over deskundige twee, Edwin Bakker: “Een terrorisme-expert die terroristen terug naar Nederland wil halen. Dan ben je niet alleen bijzonder naïef als je denkt dat die jongens opeens goede burgers worden, maar voornamelijk heel gevaarlijk bezig.” En over expert nummer drie, Peter Knoope: zegt Roos het volgende: “Mogelijke arbeidsdiscriminatie geeft dus volgens deze terrorisme-expert genoeg reden om vrouwen en kinderen met een busje dood te rijden. Het is dus eigenlijk gewoon “onze” schuld.” Daarop concludeert Roos:

“Als dit onze experts zijn die de overheid met hun expertise helpen beleid te maken zijn we aardig de pineut, me dunkt.”

Die experts zijn volledig van het padje als we Roos mogen geloven. Zou Roos expert experts zijn? Hoe zit het dan wel volgens de expert experts Roos? Wat zijn dan wel de oorzaken van het terrorisme en wat er dan wel moet gebeuren? Expert experts Roos spreekt zich niet uit, maar in zijn verwijten klinkt door dat terrorisme een gevolg is van het geloof, nou het geloof, één geloof, de islam. Ook klinkt erin door dat ‘we’ de oorzaak en de te nemen maatregelen vooral niet bij ‘onszelf’ moeten zoeken.

Nu moet je van goede huize komen om na ‘Oost Europadeskundige Clavan’ om experts en deskundigen nog de maat te nemen. Clavan was dé deskundige op alle terreinen. Zou Clavan in Jan Roos dan zijn legitieme opvolger van Clavan hebben gevonden? Roos weet het immers ook beter.

Holle vaten

Beste Jan Roos,

in de Volkskrant pleit u als nieuwbakken politicus en lijsttrekker van VNL voor een ‘rechts stembusakkoord’. Tot voor kort was een pleidooi voor een stembusakkoord iets voor de drukke linkerkant van het politieke spectrum en nu het zo druk is op rechts, gebeurt het ook aan die (uw) kant. Ik heb al eerder iets over stembusakkoorden geschreven, daar gaat het mij nu niet om, het gaat mij nu om uw schrijven.

jan-roos

Foto: cult.tpo.nl

Zo schrijft u over het ‘establishment: “Grote vraagstukken zoals het islamitisch terrorisme, de EU-crisis, de groeiende immigratie en de almaar toenemende belastingdruk worden door het establishment niet voorzien van een inhoudelijk bevredigend antwoord.” Wie behoort er eigenlijk tot dat establishment? Zonder man en paard te noemen wordt het lastig hier iets aan te doen.

Iets verderop: “ De geneigdheid om te anticiperen op de visie en stem van de burgerbevolking lijkt de zittende elite immers vreemd.” Een heel korte zin die veel vragen oproept en die doet denken aan Marx en de strijd van het arbeidersproletariaat tegen de kapitalisten. Wie behoort er tot de burgerbevolking en wie tot de elite? U suggereert dat de ‘burgerbevolking’ een visie en stem heeft. Wat is dan die visie en die stem? Als u die woorden niet nader duidt, dan blijven het lege vaten en die klinken, volgens het spreekwoord, hol.

Beste meneer Roos, u doet het voorkomen alsof u weet wat de bevolking denkt en wil. Sterker nog, alsof de ‘bevolking’ als één man spreekt en denkt. Neem uw eigen pleidooi voor een ‘rechts stembusakkoord’, als die ‘visie en stem’ van de bevolking zo duidelijk en helder is, hoe komt het dan dat u en uw rechtse broeders en zusters allemaal aparte partijen, partijtjes en ‘zelfstandigen met personeel’ vormen? Als het zo duidelijk is, waarom dan die verdeeldheid?

Als ik de kranten, radio, tv en digitale media een beetje volg, dan komt er een beeld naar voren van een verdeelde ‘bevolking’. Dus juist het ontbreken van een duidelijke ‘visie en stem’. Ik hoor uw verhaal en ook de verhalen van Pechtold, Klaver, Asscher, Rutte enzovoorts. En ik hoor die verhalen niet alleen van hen.

Graag verneem ik uw nadere duiding van deze en andere begrippen uit uw betoog. Of ben ik de enige die niet weet wat u bedoelt en toon ik, door deze vraag te stellen, aan dat ik bij de ‘niet begrijpende elite’ hoor?

Met vriendelijke groet,

de Ballonnendoorprikker

Mafklappers

……. (zucht). “Ik merkte dat ik het fijn vind om debatten te voeren en Alexander Pechtold voor gek te zetten. Ik dacht: ach, laat ik het nu maar doen.” Aan het woord is Jan Roos. In een kort interview bij Trouw legt Roos uit waarom hij de politiek in is gegaan. Voor een rechtse liberaal was er geen alternatief en in dat gat sprong VNL en Roos sprong op de kar van VNL. De politiek in gaan om mensen voor gek te zetten. En iets verderop:  “Iedereen die in mijn hoekje zit, dus in de rechtse politiek, krijgt dagelijks te horen dat-ie fascist is, of extreem-rechts. Maar dat het onveilig is geworden komt niet door mensen zoals ik, dat komt door de linkse elite.” 

peppie

Foto: de Volkskrant

Laat ik altijd gedacht hebben dat politiek een serieuze aangelegenheid is. Dat het ging om het besturen van het land. Dat het ging om keuzes te maken voor alle Nederlanders. Keuzes die soms ingaan tegen de opvatting van de meerderheid van de inwoners omdat de gekozen volksvertegenwoordigers een andere afweging maken. Dat volksvertegenwoordigers met elkaar in debat gaan om op basis van argumenten de juiste keuze te maken en die keuze vervolgens uit te dragen. En als je in dat debat het onderspit delft, dat je dan uitlegt waarom je het er niet mee eens bent,  maar wel aangeeft de keuze te accepteren. Dat je elkaar, ondanks inhoudelijke verschillen van mening, met respect behandelt en elkaar serieus neemt.

Heb ik het dan toch verkeerd gezien? In de politiek zet je elkaar voor gek. Maak je elkaar belachelijk. Zet je de ander in een hoek. Roos beklaagt zich erover dat hij ‘fascist’ of ‘extreem rechts’ is en zet in de dezelfde zin zijn opponenten in de ‘linkse elite’ hoek. Neem je alleen je eigen rechts liberale gedachtengoed serieus want een religie of levensbeschouwing is een ‘hobby’: “dat doe je thuis of in je gebedshuis en daar houdt het dan op.” Vreemd dat Roos er vervolgens wel voor pleit dat de overheid de bescherming van de ‘joodse hobby’ op zich neemt.

Nee, het theater van de politiek is weer een loot rijker (Peppie uit de column van gisteren). Welke vruchten deze loot gaat dragen is nog niet bekend: “Je wil geen lijst met allemaal mafklappers, zoals de PVV, dus we screenen ze goed.” Welke rendementen zou het PVV verleden van de twee oprichters van de VL hier bieden? Zij behoorden immers ook tot die ‘mafklappers’ op de PVV-lijst.

Referendhumhum

Het zoveelste artikel over wat het betekent als er bij het referendum over het associatieverdrag met de Oekraïne VOOR of TEGEN wordt gezegd. Als er zoveel verschillende uitleggen worden gegeven aan VOOR of TEGEN, wat is dan de waarde van de uitslag? Is dan duidelijk wat de kiezer precies heeft bedoeld? Wat zijn motieven en argumenten waren? Zoveel kiezers zoveel meningen ook na het referendum.

ReferendumFoto: nos.nl

Nu kun je betogen dat al die interpretaties er niet toe doen. Het gaat immers over het associatieakkoord. Een akkoord dat bestaat uit bijna 500 artikelen waarin Oekraïne belooft ‘Europese’ rechten en plichten voor haar burgers over te nemen en in ruil daarvoor gunstige handelsvoorwaarden krijgt en nog wat andere zaken. En daar moeten we JA of NEE tegen zeggen. De rest is allemaal interpretatie, een enkeling zegt manipulatie, die er niet toe doet. Maar wat als de manipulatie al begint bij GeenPeil, de initiatiefnemers voor dit referendum?

Doet de rest er echt niet toe? Wat doen we dan met Jantje, Thierryke, Emieleke, Alexandertje, Geertje, Markie, Diederikje en al die anderen in binnen en buitenland die hun eigen draai  geven aan de uitslag? Die omstandig gaan uitleggen wat de kiezer heeft bedoeld met JA of NEE. Hierbij driftig gebruikmakend van peilingen van Maurice de Hond cumsuis.

Wat moeten onze regering en parlement dan met de uitslag? Hoe moet zij die interpreteren en vertalen in vervolgacties? Is de vraag waarom iemand JA of NEE zegt niet van belang? Wat als je een deel van de afspraken in het associatieakkoord wel ziet zitten? Bijvoorbeeld de rechten en plichten voor de burgers. En een deel niet? Bijvoorbeeld de afspraken rond de economie omdat die van neoliberale snit zijn en multinationals bevoordelen? JA, maar … of NEE, tenzij… stemmen is niet mogelijk. Terwijl het voor de vervolgstappen wel van belang is om dit te weten.

Een referendum is toch het toppunt van democratie, zal de voorstander van het referendum zeggen. Toen vorig jaar bekend werd dat dit referendum zou worden gehouden, schreef ik er al een column over, waarin ik me afvroeg of besturen via referenda wel tot een prettige en rechtvaardige samenleving leidt. Hoe we voorkomen: “dat we de dag na het ‘feest van de democratie’ wakker worden met een stevige kater?”

De bevolking meer betrekken door in gesprek te gaan is een goede zaak en dat gebeurt veel te weinig, of een referendum daarvoor het juiste middel is? Zou ‘meer democratie’ veel vroeger in de besluitvorming niet beter zijn, dan achteraf JA of NEE zeggen?