De Ballonnendoorprikker schrijft korte prikkelende columns, waarin kromme redeneringen, verhullend taalgebruik en rammelend beargumenteerde standpunten aan de kaak worden gesteld
“In Idlib ontvouwt zich een nieuwe humanitaire ramp, één van de ergste in de Syrische crisis, die er het afgelopen decennium al te veel om op te noemen heeft voortgebracht.” De eerste zinnen uit een ingezonden brief bij Trouw . Een brief geschreven door minster van Buitenlandse Zaken Blok en twaalf van zijn Europese collega’s. Een bijzondere brief.
Laten we eens een passage onder de loep nemen. “Daarnaast is het belangrijk om helder voor de geest te houden dat alleen politieke onderhandelingen voor een houdbare uitkomst uit de Syrische crisis kunnen zorgen. Genormaliseerde politieke verhoudingen kunnen pas ontstaan wanneer een oprecht en onomkeerbaar politiek proces op gang is gekomen.” De geschiedenis bulkt van de voorbeelden waarbij ‘houdbare uitkomsten’ ontstaan na een oorlog waarbij een partij overwint en de ‘nieuwe verhoudingen’ oplegt waardoor er ‘genormaliseerde politieke verhoudingen’ ontstaan. De Duitsers en Japanners hebben dat vijfenzeventig jaar geleden ook ondervonden. Net zoals Nederland ruim vijf jaar daarvoor.
Een tweede passage: “Wij beseffen heel goed dat er zich radicale groeperingen ophouden in Idlib. Terrorisme wordt door ons nooit lichtvaardig opgevat. Wij bestrijden terrorisme met overtuiging en vastberadenheid en dat doen we aan de frontlinie van de strijd tegen Isis. Maar de strijd tegen terrorisme kan en mag nooit dienen als rechtvaardiging voor de grootschalige schendingen van het internationaal humanitair recht, waarvan we nu dagelijks getuige zijn in het noordwesten van Syrië.” Voor Assad zijn, in tegenstelling tot de schrijvende Europese ministers, waarschijnlijk alle groepen met wapens in Idlib, ook de reguliere Turkse troepen, terroristen. ‘Terroristen’ die een integraal deel van het Syrische grondgebied bezet houden. Zou Nederland accepteren als bijvoorbeeld de Zeeuwen een gewapende opstand zouden beginnen tegen het ‘regime Rutte’?
Bijzonder is het deel over het structureel ‘schenden van internationaal humanitair recht’. Wie verklaarde het terrorisme ook al weer de oorlog en wie hobbelde daar vervolgens braaf achteraan? Wie viel er twee landen binnen in die ‘oorlog’? Een daad gepleegd door een klein groepje wordt een oorlog tegen twee landen. Hoe verhoudt die keuze zich tot het ‘internationale humanitaire recht’? In het geval ‘Afghanistan’ was er wellicht nog ‘iets’ van een reden. Het ‘brein’ achter de gruwelijke aanslagen van 11 september 2001 bevond zich immers in dat land. Maar of een oorlog dan de ‘passende’ maatregel is binnen dat ‘internationale humanitaire recht’ is uiterst twijfelachtig. In het geval ‘Irak’ was er geen enkele reden volgens het ‘internationale humanitaire recht’ om het land binnen te vallen. De VS verzonnen iets, hadden lak aan het ‘internationale (humanitaire) recht’ en deden vervolgens wat ze wilden. Ze begonnen een oorlog.
Een volgende voorbeeld van ‘flexibele’ omgang met dat ‘internationale (humanitaire) recht. “Ook Europa neemt zijn verantwoordelijkheid in deze niet aflatende tragedie. De EU en haar lidstaten zijn de grootste donors van humanitaire hulp aan de noodlijdende Syrische bevolking. We zullen deze gezamenlijke inspanningen voortzetten en uitbreiden in reactie op de zich ontwikkelende crisis in Idlib.” Hoe sterk komt dit over als we de situatie op de Griekse eilanden in ogenschouw nemen? Als we ons realiseren dat die ‘donors’ de zaak daarmee afkopen. Hoe sterk komt het over als Europa nooit ‘in de regio’ ligt die vluchtelingen moet opvangen?
Hoe sterk maakt dit het beroep op ‘internationaal humanitair recht’? Hoe sterk is zo’n beroep vanaf een hoge morele toren als die toren naar believen wordt aangepast aan de eigen standpunten? Zou dergelijk flexibele toepassing van dat ‘internationale (humanitaire) recht’ niet een belangrijke oorzaak zijn van de hoon die het Westen in grote delen van de wereld ten deel valt? Enige zelfreflectie zou geen kwaad kunnen.
“Terwijl een Turks offensief tegen de Koerden in Syrië in volle gang is, opent president Erdogan een ‘tweede front’ tegen Europa. Hij dreigt ‘de poorten open te zetten’ naar Europa voor de 3,5 miljoen Syrische vluchtelingen in Turkije, als de EU haar kritiek op de inval niet inslikt” Zo is te lezen in een artikel van Arnout Brouwers in de Volkskrant. Brouwers doet verslag van het debat hierover in de Tweede Kamer en de Europese Unie en dat stemt tot treurnis. Dieptepunt, zo vindt de Ballonnendoorprikker, is de reactie van VVD-kamerlid Koopmans: “We moeten voorkomen dat sancties Nederlandse inkomens en banen raken.” Dat het maar duidelijk is, een Nederlandse baan is belangrijker dan het leven van een Koerd.
Tja… Nog niet eens zolang geleden stond het gros van de politici te juichen. Het was gelukt om de stroom vluchtelingen naar Europa te stoppen. In ruil voor vele miljarden zou Turkije de Syrische vluchtelingen opvangen. Een ‘prachtige’ deal tussen de Europese Unie en Turkije bereikt onder premier Ruttes voorzitterschap. Een deal die door toenmalig PvdA-leider Diederik Samsom ‘een blauwdruk voor andere routes’ werd genoemd. En inderdaad hangt het Europese migratiebeleid tegenwoordig van deals aan elkaar. Voor wie er een goed beeld van wil krijgen, lees het boek Niemand wil ze hebben van journalist Linda Polman.
“Natuurlijk gebruikt hij Syrische en andere vluchtelingen als machtsmiddel. Natuurlijk chanteert hij de Europese leiders, maar laten die zich niet ook maar al te graag chanteren in de hoop dat hij hun probleem maskeert?” Die vraag stelde ik in de Prikker van 15 april 2016. En nu is het dan zover. Het geld is overgemaakt en de vluchtelingen worden als machtsmiddel gebruikt. ‘Hou je bek, anders laat ik ze los’, schreeuwt Erdogan tegen de Europese Unie en meteen zijn de problemen die met de deal werd gemaskeerd weer zichtbaar. Recent schreef ik: “Als de geschiedenis iets leert dan is het dat de machtigen sollen met de minder machtigen.” Nu is de macht van Erdogan niet zo groot. Zijn macht lijkt groot door die onderlinge Nederlandse en Europese verdeeldheid. Die maakt Erdogan machtig. Ja, Turkije heeft een flink leger. Economisch is het een wankel land en intern is het tot op het bot verdeeld. En zoals zovelen voor hem probeert hij de interne zwakte te verbloemen door een ‘ gezamenlijke vijand’ te benoemen en een oorlog te beginnen.
Beste heren politici van welk pluimage dan ook. Het enige wat u nu moet doen, is de volgende vraag stellen: ‘Waar moeten we ze op komen halen?’ Die vraag maakt Erdogan ineens machteloos. Daarmee geeft u het signaal af dat Europa zich niet laat chanteren. Tevens corrigeert u daarmee de in 2016 gemaakte fout. Die 3,5 miljoen Syrische vluchtelingen vangen we op en we zorgen ervoor dat ze een nieuw leven kunnen opbouwen.
Die vraag laat u volgen door de woorden: wij laten ons niet meer chanteren! Die miljarden die u voor deze vluchtelingen kreeg, waren de laatste die u van Europa zult ontvangen. Alle Europese investeringen in uw land worden met onmiddellijke ingang stopgezet. Wij bevriezen alle tegoeden van Turkije en haar inwoners. Alle handel met uw land wordt met onmiddellijke ingang stopgezet. Wij geven een negatief reisadvies voor Turkije en ontraden onze inwoners om naar uw land op vakantie te gaan. Als laatste achten wij ons richting Turkije niet meer gebonden aan artikel 5 van de NAVO.
Maar ja, in 2016 hadden onze leiders al zwakke knieën en gezien het gekrakeel en de angst voor een werkloze Nederlander, zal de schreeuwlelijk wel weer zijn zin krijgen. Leiderschap zal ook nu wel weer ver te zoeken zijn. Van principes kun je immers niet eten en dus is een Nederlandse baan belangrijker dan het leven van een Koerd.
“Ik kijk uit naar de excuus/flauwekulverhalen van de pc-crowd. Want ze zullen iets moeten verzinnen nu Turkije doet waar verstandige mensen als ik al jaren om roepen — de creatie van een veilige zonein Syrië, waar Syriërs veilig kunnen leven.”Met deze passage beëindigt Michael van der Galien bij De dagelijkse Standaard een artikel over de Turkse president Erdogan die met Amerika een veilige zone van dertig kilometer in Syrië overeen schiet te zijn gekomen. En omdat die afspraak er is kunnen alle Syriers weg uit Turkije en volgens Van der Galien ook uit Europa en Nederland. Ondanks dat ik niet tot die ‘pc-crowd’, behoor, zie ik wel wat haken en ogen.
Als eerste kunnen de Verenigde Staten en Turkije wel iets afspreken met betrekking tot het grondgebied van Syrië? Zijn zij bevoegd om besluiten te nemen over het grondgebied van een ander land? Waarin verschilt het creëren en garanderen van een ‘veilige zone’ op het grondgebied van een ander land, van een bezetting? Met een beetje creativiteit kan Poetin de bezetting van de Krim dan ook wel verkopen als het ‘creëren van een veilige zone’. En wie belet Assad, als hij daartoe in staat zou zijn, om een veilige zone voor Koerden in Turkije te creëren. Of Mexico om een ‘veilige zone’ voor migranten in de Verenigde Staten te creëren? Zijn landsgrenzen en soevereiniteit alleen heilig als het in ons voordeel is?
Vervolgens het gemak waarmee ervan wordt uitgegaan dat we dat gebied vervolgens vol kunnen plempen met vluchtelingen. Hoe zit het met de bewoners van die zone? In die dertig kilometer wonen vooral Koerden en laat dat, volgens Erdogan, nu net terroristen zijn die moeten worden bestreden. Hoe goed zou die Turkse ‘veiligheidsgarantie’ voor hen uitpakken? Nee we ‘garanderen’ dat de vluchtelingen niets overkomt. Als Koerd die in die zone woont, zou ik er niet gerust op zijn als Erdogan met zijn leger mijn veiligheid kwam garanderen. Sterker nog, menig Turk voelt zich niet veilig in het Turkije van Erdogan.
Moeten die bewoners van dat gebied het maar gewoon slikken dat anderen vinden dat er meer dan vier miljoen mensen in hun leefgebied worden gevestigd? Een gebied dat door het oorlogsgeweld danig is verwoest en waar zij moeten sappelen om rond te komen.
Is ook aan Assad gevraagd of hij die ‘zone’ zal respecteren? Hoe moet ik me het samenspel voorstellen tussen de Syrische politie, het Syrische leger en die ‘garanderende troepen’? Of mogen er geen Syrische troepen in dat gebied komen? Is dat dan niet niet gewoon sprake van annexatie? Van hedendaags imperialisme?
Ik vraag me af of we blij moeten zijn met zo’n oplossing. Een oplossing die naar alle waarschijnlijkheid weer nieuwe ellende oproept.
Op weg van werk naar huis zat ik wat langer in de auto dan normaal. De sneeuwvlokken maakten dat het allemaal wat minder snel ging. In mijn autootje zat ik te luisteren naar een reportage over terugkeer van Syrische vluchtelingen. Aanleiding voor de reportage waren uitspraken van de Libanese president Aoun. Aoun vond de situatie in Syrië veilig genoeg voor de terugkeer van de vluchtelingen. In de reportage werd in twijfel getrokken of het land werkelijk veilig is. Om de eventuele veiligheid van Syrië gaat het mij niet. Het gaat mij om een uitspraak van de migratie- en vluchtelingenwoordvoerder van de VVD, Malik Azmani. Volgens Azmani is het een plicht van vluchtelingen om terug te keren en hun land weer op te bouwen.
Nu is Azmani niet de enige politicus die beweert dat vluchtelingen na een oorlog weer terug moeten om ‘hun land’ op te bouwen. Er zullen vast ook vluchtelingen zijn die graag weer teruggaan en weer aan een nieuwe toekomst in hun moederland gaan bouwen. Of dat een plicht is, waag ik toch zeer te betwijfelen. Een land waar jouw veiligheid en die van je bezittingen niet kon en nog steeds niet kan worden gegarandeerd. Een land waar een deel van de bevolking in opstand kwam tegen de heerser. Een opstand die uitmondde in een burgeroorlog. Een burgeroorlog waarbij alle westerse regeringen de kant van de opstandelingen kozen, dus tegen die heerser, maar geen enkele regering de daad werkelijk bij het woord durfde te voegen. Een keuze die mede heeft geleid tot de vluchtelingenstroom.
Een land waar door de chaos die daardoor ontstond de barbaren van IS konden huishouden. Want zoals al eerder geschreven, leven groepen als IS van chaos en geweld. Die barbaren moesten natuurlijk wel worden bestreden. Daarbij koos iedere ‘macht’ zijn eigen partner. Hierdoor vielen door de regering, rebellen, Amerikaanse, Russische, Iraanse, Israëlische, Nederlandse en vast ook nog van andere landen geworpen bommen op je dak. Een land waar wereld- en regionale machten hun wedstrijdje ver plassen houden en hielden. Het Israëlische bombardement op Iraniërs in dat land is slechts een laatste voorbeeld hiervan. Een voorbeeld uit een rij waarin ook de Turkse operatie ‘Olijftak’ een prominente plek inneemt. Een land waar jij toevallig geboren bent en waar door al die partijen voor miljarden aan kogels en bommen is verschoten, daarvan heb jij de plicht om het weer te gaan opbouwen?
Het is nogal wat om als Nederlandse politicus tegen een Syriër die huis en haard moest verlaten en tegen betaling van veel geld en via al die ‘humane’ kampen in Turkije en Griekenland naar hier is gekomen, te zeggen: ga maar weer terug, wij gooien geen bommen meer dus is het veilig. Als Syrische vluchteling zou ik dan aan Azmani com suis vragen: “kan ik dan op eenzelfde bedrag voor die wederopbouw rekenen als jullie hebben besteed aan het vernietigen van mijn vaderland?”
Vandaag deel 3 in de serie Wat was en IS. Wilt u eerst de andere delen lezen? klik hier voor deel 1 en hier voor deel 2
Wat er ook gebeurde
In 1979, hetzelfde jaar als de Iraanse revolutie maar dan aan het einde van dat jaar, viel de Sovjet Unie Afghanistan binnen. Of in de Sovjet beleving: ze werden gevraagd door een bevriende regering in moeilijkheden om een handje te komen helpen. In de nieuwe op Khomeini gebaseerde retoriek: de islamitische bevolking van een land kwam terecht in opstand tegen de ‘ongelovige’ regering; die regering heeft nu de steun van de ‘ongelovige’ Sovjets. Het is de plicht van de waarlijk gelovige om de broeders te helpen. Deze lokroep werd beantwoord door duizenden Arabieren (waaronder Osama Bin Laden) die zich in Afghanistan aansloten bij de Mujahedien. De Verenigde Staten ondersteunden de Mujahedien met training, wapens en inlichtingen, dit om hun aartsvijand de Sovjet Unie dwars te zitten. Dit onder het aloude adagium: de vijand van mijn vijand is mijn vriend.
De Sovjettroepen trekken zich terug. Bron Wikipedia
De Mujahedien waren succesvol, in 1989 trok de Sovjet Unie zich moegestreden terug. Dit succes werd mede veroorzaakt door de ineenstorting van de Sovjet economie en vervolgens de Sovjet invloedssfeer. Met de val van de Berlijnse muur eindigde de facto de invloedssfeer van de Sovjet Unie. Het succes voor de Mujahedien en hun Arabische medestrijders was er niet minder om. Maar wat te doen na het succes? Een zeer relevante vraag, zeker voor die Arabische medestrijders. Daarvoor bood Bin Laden een oplossing: de wereld als strijdtoneel en dan vooral gericht op het verdrijven van de buitenlandse invloed uit het islamitisch gebied. De vijand van de voormalig vijand keert zich tegen de vriend, trainer en tot dan belangrijkste financier. De opleiding is echter al genoten, de leerling is leraar geworden en nieuwe financiers zijn snel gevonden in de Arabische wereld. Al snel worden er aanslagen gepleegd. De eerste poging op het WTC in New York in 1993. De aanslagen op de Amerikaanse ambassades in Nairobi en Dar es Salaam in 1998. Het Amerikaans marineschip USS Cole in de haven van Aden (Jemen) in 2000. Deze aanslagen werden veelal beantwoord met het sturen van kruisraketten naar plekken waar Al Qaida-leden en vooral leiders zich bevonden. Kruisraketten met alle ‘collaterale damage’ van dien. En met kruisraketten en enkele bombardementen worden grote misdaden al beantwoord met oorlogsgeweld.
De lijnen komen samen
Een alternatief voor de regering Saddam stond niet klaar dus werd er een overgangsregering onder Amerikaanse leiding gevormd. Doel van deze regering was het land zo snel mogelijk klaarstomen voor vrije verkiezingen. Dan zou de macht aan een door het volk gekozen regering kunnen worden overgedragen en kon de Amerikaanse terugtocht zijn aanvang nemen. Iets wat de filosoof John Gray in zijn boek Zwarte Mis met recht en rede een utopisch experiment noemde. Zeker als dit gebeurt met als doel om terrorisme uit te roeien. Want democratisering en terreur en terrorisme gaan volgens hem hand in hand. Gray (p. 205): “De Verenigde Staten en andere landen lezenstreng islamitische landen de les over de noodzaak tot ‘modernisering’ – dat wil zeggen: de herhaling van het ontwikkelingspatroon in westerse landen. Ze hebben buiten beschouwing gelaten dat overal waar een poging is ondernomen een westers ontwikkelingsmodel aan niet-westerse landen op te leggen, deze gepaard is gegaan met grootschalige terreur, terwijl het twintigste-eeuwse Europa zelf moorden van staatswege op ongekende schaal heeft meegemaakt. Terreur is een vast onderdeel van het moderne westen geweest. En waar moderne staten in het Midden-Oosten hebben bestaan – zoals in Irak onder Saddam, dat vóór de ontwrichting door economische sancties van dertien jaar lang en de daaropvolgende Amerikaanse invasie een van de hoogst ontwikkelde Arabische landen was – hebben deze ook steeds terreur uitgeoefend. Een groot aantal landen – Groot-Brittannië, Spanje, Italië, Duitsland, Japan, de Verenigde Staten bijvoorbeeld – is met ernstige dreiging geconfronteerd. In Rusland is het terrorisme verhevigd na de democratisering, terwijl het in China in bedwang wordt gehouden. Politieke processen kunnen helpen terrorisme aan te pakken, maar democratie is geen wondermiddel.”
Januari 2005 was het zover, de vrije verkiezingen werden gehouden voor een Assemblee. Die zorgden voor een verschuiving van de macht. Een baaierd aan partijen en kandidaten deden mee. De kandidaten mochten geen banden hebben met het oude leger en mochten ook geen hoge posities hebben bekleed binnen de oude Baath partij. Hierdoor werd het velen, meest Soennieten want die hadden de macht in het ‘oude’ Irak, onmogelijk om zich kandidaat te stellen. In een land waar families en clans een belangrijke rol spelen, betekende dit dat Soennieten ondervertegenwoordigd waren, zeker omdat de grootste populaire Soennitische partij vanwege bedreigingen uit de verkiezingen stapte en soennitische geestelijken opriepen de verkiezingen te boycotten. Een Assemblee die twee opdrachten had. Als eerste het met een 2/3e meerderheid benoemen van de presidentiële raad die uit een president en twee vice presidenten bestond. Die raad moest vervolgens de premier benoemen. De tweede taak bestond uit het opstellen van een definitieve grondwet. Die moest voor half augustus 2005 gereed zijn, zodat in december 2005 opnieuw kon worden gekozen en nu voor het nationaal parlement. De kiezers kozen vooral langs etnische en religieuze lijnen: Koerden op Koerden, Sjiieten op Sjiieten en Soennieten, als ze al stemden, op Soennieten. Het resultaat: “Het ziet ernaar uit dat de Assemblee vooral de sjiitische en Koerdische bevolking zal vertegenwoordigen. Het ontbreken van een soennitische stem bij het kiezen van de presidentiële Raad en het opstellen van de grondwet, kan echter grote gevolgen hebben voor de legitimiteit en de stabiliteit van de toekomstige Iraakse regering.” Zoals te verwachten, leverden de verkiezingen, en ook alle die nog zouden volgen, geen stabiele en alom gerespecteerde en gelegitimeerde regering op.
Verliezers en achtergestelden protesteerden en grepen naar de wapens. Ze pleegden aanslagen, startten gevechten met milities van andere groepen en met het door de Amerikanen opnieuw opgerichte en getrainde Iraakse leger. Een leger dat in ieder geval geen afspiegeling van de bevolking vormde. In het noorden stichtten de Koerden, met ‘goedkeuring’ van de VS, de facto een eigen staat. Een staat die nog wel bij Irak hoorde, maar de regering had er niets te zeggen. De grootste verliezers waren de Soennieten. Zij kwamen er in de nieuwe structuur bekaaid af en wat belangrijker was, hun belangrijkste leiders werden door de Amerikanen en de nieuwe regering gepasseerd, als ze al niet gevangen zaten in onder andere Abu Ghraib. Ze waren immers belangrijke leden van de Baath partij geweest en die werden overal geweerd.
Resultaat: chaos en geweld. Als iets een goede voedingsbodem is voor terreur dan is het wel chaos en geweld, zoals Beatrice de Graaf in haar college aangeeft. De Franse en Russische revoluties zijn daar goede voorbeelden van. Daarbij moeten we ons bedenken dat de terrorisme, zoals Beatrice de Graaf het in haar DWDD-college noemde, iets is voor de ‘klunzen’ en de ‘losers van de geschiedenis die liever een short cut nemen dan gebruik te maken van de trage molens van de democratische besluitvormingsprocessen’. De Arabische ‘Afghanistan-veteranen’ en hun aanhangers trokken naar de de Iraakse puinhopen. Die boden hen een mogelijkheid om tegen de ‘grote Satan’ te vechten. Zij begonnen met waarvoor ze waren opgeleid: het zaaien van dood en verderf in Irak.
Bovendien bevond de aartsvijand zich hier op ‘heilige’ islamitische grond. Irak werd zo een nieuw ‘oorlogsgebied’ voor deze strijders. Een strijd waarbij ze ook wel eens gevangen werden genomen en dan werden opgesloten in onder andere Abu Ghraib. Daar kwamen zij commandanten van Saddams oude leger tegen. Dat gebeurde ook met de latere leider van IS, Abu Bakr al-Baghdadi. En hoewel die commandanten ‘van nature’ geen fanatieke moslims waren, zagen zij een kans om samen met die fanatieke moslims te werken aan herstel van hun oude machtspositie. Eenmaal uit het gevang gingen zij gezamenlijk aan de slag om een machtsbasis te creëren. Een machtsbasis georganiseerd en gestructureerd door de oud commandanten en onder religieuze leiding van al-Baghdadi. Al-Baghdadi voegde een nieuw element toe aan het radicaal gewelddadig jihadisme. Hij riep het kalifaat uit, benoemde zichzelf tot kalief en plaatste zichzelf zo als rechtmatig opvolger van de profeet Mohammed en boven de sultans en koningen in de islamitische landen.
Toen eind 2010 de ‘Arabische Lente’ uitbrak, ontstond er een heel nieuw speelveld voor de ‘klunzen’ en ‘losers’. Vooral in Libië en Syrië bleken er kansen te liggen voor de fanaten. In Libië werd Khadafi verdreven met steun in de vorm van bombardementen van onder andere de NAVO. Net als in Irak ontbrak het aan een alternatief voor een regering waardoor het land in de stammenstrijd belandde waarin het zich nog steeds bevindt. In Syrië weigert leider Assad het veld te ruimen en breekt een burgeroorlog uit. Twee keer chaos en geweld en dus de plek voor terreur en terrorisme. Tot zover de grote lijnen van de geschiedenis van het geschiedenis van het Midden Oosten en Centraal Azië.
Morgen het vierde en laatste deel in de serie Wat was en IS.
Ja, ik ben ermee bekend dat Syrische ouders hun kinderen naar weekendscholen sturen. Hoeveel van deze scholen er zijn en wie ze betaalt, weet ik niet. En ik moet u eerlijk bekennen, dat interesseert mij ook niet. Net zoals het mij ook niet interesseert dat christelijke ouders hun kinderen in het weekend naar een bijbelschool sturen of, ik weet niet of die er nog zijn, katholieke ouders hun kinderen naar de catechese sturen. Het interesseert mij ook niet dat u in weekenden mensen in klasjes ‘PVV-onderwijs’ aanbiedt. Het staat mensen vrij een dergelijke keuze te maken.
Dat wij geen Syrische islamscholen nodig hebben, is niet aan mij of u om te beoordelen. Het staat mensen vrij om dergelijk onderwijs voor hun kinderen te zoeken en het te organiseren. Daar is geen toestemming van mij of van u voor nodig. Dat behoort tot de vrijheid van eenieder en aan die vrijheid wil ik niet tornen. Sterker nog, dat is het nemen van eigen verantwoordelijkheid, iets wat te prijzen is.
Ik ben het met u eens dat wij in Nederland gebaat zijn bij uitstekend onderwijs op legale scholen. Onderwijs dat is gericht op deelname in de Nederlandse maatschappij. Onderwijs dat erop gericht is onze kinderen voor te bereiden op het maken van eigen keuzes en een zelfstandig leven. Onderwijs dat hen laat zien wat er ‘te koop’ is de wereld ook op religieus gebied. Dus geen onderwijs dat is toegesneden op het promoten van joods-christelijke waarden, normen en cultuur. Iemand die dat wil, bezoekt daarvoor maar een weekendschool. Bent u er trouwens van op de hoogte dat christenen de joden eeuwenlang niet konden zien of luchten? En dat die joods-christelijke culturele eenheid die u suggereert een waanbeeld is?
Er is geen wet die mensen verbiedt om koranonderwijs of Arabisch te volgen. Van illegaliteit is daarom geen sprake. Dat maakt dat ik geen mogelijkheden heb om deze scholen te verbieden en deze mogelijkheden ook niet wil hebben. Ook de achterliggende organisatie kan en wil ik niet aanpakken puur en alleen omdat er onderwijs in Arabisch en kennis van de koran wordt bijgebracht.
Ja, ik heb ook een bericht gelezen dat Syrische vluchtelingen vanuit Libanon terug zouden gaan naar Syrië. En NEE, ik ben niet bereid om mensen te dwingen terug te gaan naar veilige gebieden in Syrië. Het is aan iedere Syriër zelf om te bepalen of hij terug wil naar het geboorteland.Voor mij staat ook op dit punt de keuzevrijheid centraal. Daarmee heb ik al uw vragen beantwoord en wens ik u een fijne voorzetting van uw zomerreces.
O, wat zou ik ervoor geven dat de ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen of van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een dergelijk antwoord zouden geven op de door de PVV gestelde vragen.
Wie bepaalt in deze wereld of een land ‘straf’ verdient omdat het iets heeft gedaan wat niet door de beugel kan? Dat zouden de Verenigde naties moeten zijn, zo concludeert ook de Volkskrant in haar Commentaar. Alleen door: “de muur van Russische veto’s tegen pogingen de VN een grotere rol te geven, is het begrijpelijk dat westerse landen buiten de Veiligheidsraad om naar een weg zoeken om Assad te straffen voor het gebruik van verboden wapens.” Dat straffen is nu dus weer gebeurd. Syrië is bestookt met een aantal raketten. De Amerikanen, Britten en Fransen straffen het land zo voor het gebruik van chemische wapens.
Daarmee is ook de vraag beantwoord wie bepaalt welk land straf verdient. Dat zijn landen met macht en invloed. Die kunnen straf uitdelen en, en dat is de spiegel van straf uitdelen, redelijk ongestraft hun gang gaan en regels overtreden. Die kunnen landen binnenvallen, regimes omverwerpen en vervolgens een puinhoop achterlaten. Die kunnen, zoals Saoedi Arabië in Jemen vele slachtoffers maken. Niet met chemische wapens maar met conventionele ‘precisiebombardementen’. Geen haan die er naar kraait, geen vergadering van de veiligheidsraad, geen vergeldingsraket zet ervoor koers naar Riaad, Mekka of welke Saoedische stad dan ook. Sterker nog, het land kan rekenen op flinke wapenleveranties.
Die kunnen, zoals Israel, een heel gebied min of meer van de buitenwereld afsluiten en de mensen die er wonen in feite gevangen houden. Als die mensen zich verzetten en te dicht bij het hek van de ‘gevangenis’ komen of met een steen gooien naar de ‘bewakers’ die ze nooit kunnen bereiken, dan worden ze door sluipschutters of met een tankgranaat uitgeschakeld. Ook hier ‘de muur van’, in dit geval Amerikaanse, ‘veto’s tegen pogingen de VN een grotere rol te geven. Alleen een verschil met Syrië, er zijn geen landen die ‘buiten de Veiligheidsraad om een weg zoeken om Netanyahu te straffen’. Dit terwijl de door een tankgranaat getroffen boer en de door sluipschutters neergeschoten demonstranten net zo dood zijn als de gifgasslachtoffers.
De Volkskrant: “Ongewild signaleren de westerse machten vooral hoezeer ze inzake Syrië buitenspel zijn komen te staan.” Hoezo buitenspel? Als je als voetballer buitenspel staat en je scoort, dan wordt de goal afgekeurd en begint het spel met een vrije trap. Voor de slachtoffers van de buitenspel staande Westerse machten ligt dat anders, die worden niet tot leven gewekt.
De strijd in Syrië duurt maar voort en een einde lijkt nog niet inzicht. Bij De Correspondent beschrijft Dimitri Tokmetzis de ‘geschiedenis’ van de strijd en maakt daarbij duidelijk hoe deze strijd al verschillende keren van gedaante is veranderd. Tokmetzis“ Het begon in het voorjaar van 2011 als een burgerlijk protest tegen het autoritaire regime van president Assad. …Al snel vond er een radicalisering en fragmentatie plaats langs ideologische en sektarische lijnen. En, zoals dat gaat, begonnen buitenlandse partijen zich in de strijd te mengen – zichtbaar en onzichtbaar. … In 2014 kwam nog een speler het veld opstormen, nu vanuit Irak: ISIS Dat leidde weer tot een radicale herinterpretatie van het conflict door de Verenigde Staten, enkele Europese landen en, later, Rusland.” … Begin 2017 transformeerde het conflict voor de derde keer door extreme fragmentatie.”
Dit alles heeft er, volgens Tokmetzis, toe geleid dat het al lang niet meer over Syrië gaat en “ Met zo’n verstrengeling van economische belangen, lokale machtsmotieven en de gewapende strijd is het erg moeilijk een politieke oplossing te vinden voor het conflict.” Want: “Een oplossing is niet mogelijk zonder oog te hebben voor deze grensoverschrijdende belangen, netwerken en geldstromen.” Dit houdt in, zo citeert Tokmetzis Clingendael-onderzoeker Erwin van Veen: “De zuurstof voor het conflict komt sinds enige tijd vooral van buiten. Daarom zal op dit moment een mogelijke oplossing eerst internationaal moeten worden gevonden. Wat de Syriërs zelf willen, is tragisch genoeg, van ondergeschikt belang geworden.”
Na deze beschrijving en analyse van de situatie vraagt hij, bijna verzuchtend zo lijkt het, aan zijn lezers: “Moeten Nederland en de Europese Unie hun opstelling ten opzichte van het conflict veranderen?” Een interessante vraag. Is er, zijn analyse volgend niet maar één optie als je als land een bijdrage wilt leveren aan het beëindigen van deze strijd? Zou meer buitenlandse bemoeienis in de strijd hierbij helpen? Als de ‘zuurstof’ vooral van buitenlandse bemoeienis komt, zou meer buitenlandse bemoeienis, meer zuurstof, dan de oplossing zijn?
Zou de oplossing niet gezocht moeten worden in het beëindigen van die buitenlandse bemoeienis? Beëindigen door je afzijdig van de strijd en de strijdende partijen te houden? Afzijdig, maar niet afzijdig als het de opvang van Syrische oorlogsvluchtelingen betreft? Afzijdig ook door hen, zonder aanziens des persoons (dus ook als het de Verenigde Staten, Saoedi-Arabië of Israel betreft) te straffen met economische en andere sancties? Door ervoor te zorgen dat hun belangen om te stoppen groter zijn dan de strijd voort te zetten? Door de ‘pijn’ te verleggen van de Syrische bevolking naar de bevolking van deelnemende landen?
Stelt u zich eens het volgende voor. Een van uw kinderen geeft in uw tuin een feestje. De jeugdigen maken er een dolle boel van, alleen heeft uw buurman wat last van overlast. Die buurman besluit over het tuinhek te klimmen en begint in uw tuin aanwezige spullen te vernielen en op uw spruit en zijn gasten in te slaan. U komt uw huis uit, loopt naar het gebeuren en krijgt vervolgens van uw buurman te horen dat u zich er alleen mee mag bemoeien als u uw spruit en zijn gasten een flink pak slag geeft. Wat zou u doen?
Nu stelt u zich eens een land voor, bijvoorbeeld Syrië. Een buurland, bijvoorbeeld Turkije valt een deel van het land, neem bijvoorbeeld Afrin binnen omdat daar een groep, bijvoorbeeld de Koeren, zit die Turkije niet bevalt, die het als terroristisch ziet. Dat land, Syrië, stuurt vervolgens troepen naar die streek om samen met de Koerden de Turkse invallers het land uit te werpen. De Turkse regering regeert vervolgens als door een wesp gestoken. “ Er is geen probleem als Syrische troepen Afrin binnenkomen om de YPG of PKK te verwijderen. Maar als het regime van de Syrische president komt om de YPG te verdedigen, dan zullen wij handelen en niemand kan dan Turkije en Turkse soldaten tegenhouden,” aldus de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu, als we Elsevier mogen geloven.
Of niemand de Turkse soldaten kan tegenhouden, dat moet nog blijken. Nu ben ik geen aanhanger van de Syrische regering, een regering die niet gedreven lijkt om het beste te doen voor de gehele Syrische bevolking. Maar wie kan de Syrische regering, hoe slecht ook voor het eigen volk, het recht ontzeggen om de Turkse troepen met alle middelen tegen te houden? Sterker nog, om ze met alle middelen de gezamenlijke grens weer over te gooien? Heeft een land niet het recht om ongewenste strijders uit andere landen in het land gevangen te nemen en de grens over te zetten.
Is het met geweld binnenvallen van een buurland niet een daad van oorlog? Een daad die het aangevallen land het recht geeft om op te treden en daarbij alle middelen in te zetten die het nodig acht? Is in dit geval Turkije niet de agressor, ondanks alle ‘retoriek’ dat land ‘terroristen’ wil bestrijden? Zou Turkije niet veroordeeld moeten worden vanwege deze oorlogsdaad?
Dat Turkije buurland Syrië is binnengevallen, zal u niet zijn ontgaan. Turkije wil, zo lees ik bij NRC, een ‘veiligheidszone’ creëren van zo’n dertig kilometer. Onze minister van Buitenlandse Zaken, Halbe Zijlstra zo lees ik bij Elsevier, wil er geen oordeel over vellen, maar wil wel bewijs zien dat het een actie van zelfverdediging is. Kind van de rekening zijn de Koerden en: “De Koerden kennen een lange geschiedenis van verraad,” zoals Arnon Grunberg het in een Voetnoot in de Volkskrant schrijft. Grunberg eindigt met het cynisch definiëren van samenwerken: “degenen helpen die je morgen zal tegenwerken.”
De wereldgeschiedenis zit vol van dergelijk verraad. De Koerden zijn hierin niet de enigen. Inderdaad riep, zoals Grunberg schrijft, president Bush de Eerste de Koerden op om in opstand te komen tegen Saddam Hoessein. Toen zij dat deden liet Bush hen aan hun lot en vooral aan Saddams ‘terreur’ over. Trouwens Saddam Hoessein zou, als hij nog leefde, ook een boekje open kunnen doen over ‘helpen en tegenwerken’. Net als buurland Iran en vele andere landen en volkeren. Bekend is ook het verhaal van Osama Bin Laden. De ‘nuttige idioot’ in de strijd in Afghanistan tegen de Sovjet Unie. Alleen zette hij zijn strijd voort tegen zijn oude ‘vrienden’ en leveranciers van trainingen wapens. Dit geheel volgens de definitie van Grunberg.
Nu is ‘konkelen’ en het ‘de-vijand-van-mijn-vijand-is-mijn-vriend-denken’ iets van alle tijden. Wat knelt er dan? Waarom hebben volkeren en landen dan zo’n hekel aan het westen en veel minder aan konkelende Russen, Chinezen of Arabieren? Zou dat te maken kunnen hebben met de morele lading of ‘saus’ die het weten over haar gekonkel gooit? Het refereren aan idealen van vrijheid, democratie en zelfbeschikking? referenties die worden ‘vergeten’ zodra er financieel of enig ander gewin om de hoek komt kijken?
Zou dat het antwoord zijn op de bekende vraag ‘why do they hate us so much?’ Zou die morele saus ‘maken dat “degene helpen die je morgen zal tegenwerken,” westerse landen zo wordt aangerekend?
Ballonnendoorprikker 