Deze week viel Raqqa de hoofdstad van het IS-Kalifaat. Nou ja vallen, de gebouwen die de stad vormden, waren de stad al voorgegaan. Als we de beelden moeten geloven, staat er niet veel meer overeind en dat wat er nog staat, staat op instorten. Toch is de val reden voor tevredenheid. Maar niet alleen tevredenheid, ook zorgen. In de Volkskrant vraagt Rob Vreeken zich af wie in het vacuüm springt dat IS achterlaat. Of de vijand van ‘mijn’ nu verslagen vijand nog steeds ‘mijn vriend’ is? Een interessante vraag en de toekomst zal het uitwijzen.

Illustratie:  https://commons.wikimedia.org

In dezelfde Volkskrant maakt Arnout Brouwers de balans op: “Maar als je nu naar de regio kijkt, valt vooral de tanende westerse invloed op. Het gecombineerde effect van de Amerikaanse interventie in Irak en de non-interventie tegen Assads bewind in Syrië is groeiende invloed voor Iran en de succesvolle terugkeer in de regio – militair, politiek én economisch – van Rusland.” Het westen heeft dus niet de beste kaarten om van het vacuüm te profiteren om het zacht uit te drukken, zo lijkt Brouwers bezorgt te constateren. En binnen het westen, staat Europa er nog slechter voor:

“Europa, als altijd afwezig in de internationale machtspolitiek, moet nu hopen dat diplomaat Trump de negatieve gevolgen in Syrië en Irak kan beperken – voorwaar geen riante positie.”

De hoop van Europa gevestigd op de diplomatieke vaardigheden van een ‘olifant in een porseleinkast’, dan ziet het er slecht uit. Zeker als die ‘olifant’ slechts één belang kent, het Amerikaanse en dan ook nog in een zeer smalle variant, namelijk het eigen belang van hem en zijn rijke ‘soortgenoten’ in de kudde. Als je het zo beziet dan moeten we de zorgen van Brouwers over de tanende westerse invloed delen.

Zou een andere strategie meer op kunnen leveren? Een strategie die niet is gebaseerd op invloed en macht? Een strategie van afzijdige menselijkheid waarbij  Europa haar eigen waarden hoog houdt? De waarden die zijn verankerd in een democratische rechtstaat die de mensenrechten hoog in het vaandel heeft staan. Een strategie die uitgaat van eerlijke handel, handel die voor de bevolking van beide zijden meerwaarde oplevert, meerwaarde die niet altijd in geld of economische groei uitgedrukt hoeft te worden? Een strategie waarbij de (politiek) vervolgden veiligheid vinden in Europa. Een strategie zonder machtspolitiek en wapengekletter.

“Er zullen weer veel analyses passeren waarin eraan wordt herinnerd dat het Westen eigenlijk deels zijn eigen monsters creëerde, inclusief IS, met zijn interventies in het Midden-Oosten,” aldus Brouwers die lijkt te denken dat we daarmee niet veel opschieten. Maar meneer Brouwers, heeft juist die machtspolitiek en dat wapengekletter uit het verleden niet de huidige ellende veroorzaakt? Zouden we niet daarvan moeten leren en daarom juist kiezen voor een andere aanpak in de hoop daarmee ‘engelen te creëren?