Bij Elsevier een stukje geschiedenis om te verklaren waarom iets in het heden geen goed idee is door Jelte Wiersma. Volgens Wiersma ontwikkelt de Europese Unie zich tot een multicultureel en multi-etnisch rijk. Geen goed idee want de recente geschiedenis laat dit zien: “Het Britse, Franse, Duitse, Russische, Spaanse en Oostenrijks-Hongaarse. In deze rijken woonden mensen met verschillende talen, religies en etniciteiten. Ook woonden er soms mensen buiten deze rijken die zich tot een volk binnen de rijken voelden behoren. Zij waren als het ware geboren in een verkeerd (staats-)lichaam. Drie grote oorlogen verder en twee lessen konden worden getrokken. Een rijk kan alleen een stabiel land worden met een homogene bevolking onder buitenlandse druk of door gedwongen volksverhuizingen.” Niet doen dus, want multi-culturele en multi-etnische rijken dat is vragen om problemen.

Illustratie: commons.wikimedia.org

Jammer dat Wiersma niet verder teruggaat dan de negentiende eeuw, want als hij verder terug zou gaan, dan zou hij zeer succesvolle multiculturele en multi-ethnische rijken tegenkomen. Wat bijvoorbeeld te denken van het Ottomaanse rijk, dat bracht haar inwoners eerst ruim driehonderd jaar stabiliteit en een redelijke vorm van welvaart, alvorens het in de negentiende eeuw bergafwaarts ging. Of het Romeinse rijk, waarin mensen van verschillende etniciteit en cultuur hun thuis vonden. Dat bestond bijna duizend jaar. Trouwens, ook het heden kent nog zeer succesvolle multiculturele en multi-etnische rijken, wat bijvoorbeeld te denken van de Verenigde Staten of het huidige Rusland.

Volgens Wiersma ontstaat een stabiel land: “als een homogene bevolking samenwoont binnen duidelijke grenzen zonder minderheden die zich miskend voelen of inwoners die fundamenteel andere opvattingen huldigen.” Landen die dit niet hebben zijn instabiel. Om die instabiliteit weg te nemen maakte: “Het militaire apparaat dat de Franse ondergang moest voorkomen, (…) van Basken, Bretons en Normandiërs Fransen. Minder dan de helft van de Fransen sprak ruim honderd jaar geleden Frans. Door de invoering van de dienstplicht, als reactie op de Duitse dreiging en het bewust mengen van de volkeren binnen het Franse rijk ontstonden de hedendaagse Fransen.” Maar beste meneer Wiersma, bestond dat Franse rijk, zonder die ‘hedendaagse Fransen’ niet al enkele eeuwen?

Zou de ‘ondergang’ van multiculturele en multi-etnische rijken niet juist een gevolg kunnen zijn van het creëren van ‘hedendaagse Fransen’ en natuurlijk ook Duitsers, Nederlanders, Russen, Engelsen, Belgen enzovoorts? Van het opkomend nationalisme en het uitventen van verschillen tussen‘wij’ en zij’? Waren die oorlogen niet juist het gevolg van juist het maken van die ‘hedendaagse Fransen, Duitsers et cetera en juist niet van die multiculturele en multi-etnische rijken? Bovendien, als je ‘hedendaagse Fransen’ kunt creëren, zou je dan niet ook ‘hedendaagse Europeanen’ kunnen creëren?