Drugs en Pandora’s doos

Deze week probeerde D66 de discussie over de legalisering van drugs nieuw leven in te blazen. In de Volkskrant een interview met drugsonderzoeker Jon Caulkins. Volgens Caulkins is het niet eerlijk: “om alleen de nadelen van huidig beleid te vergelijken met de gehoopte voordelen van ander beleid.” Caulkins heeft een punt dat voor een eerlijke afweging alle voor-, en nadelen tegen elkaar moeten worden afgewogen. Maar hoe ‘eerlijk’ is hij zelf?

Bij legalisering van drugs wordt volgens Caulkins een doos van Pandora gesloten, de doos van de drugscriminaliteit en de ellende die hierdoor wordt veroorzaakt. Maar er wordt een andere doos van Pandora geopend: “legaliseren (leidt) tot minder geweld, maar meer verslaafden. … meer mensen kruipen bijvoorbeeld doorgesnoven achter het stuur of slaan hun geliefde in elkaar.” En als legalisering tot meer verslaafden leidt? Dan: “is legalisering na invoering nauwelijks terug te draaien.” Als dat je wel lukt dan is handhaving: “een grotere nachtmerrie (…) dan ooit: de drugsmaffia maakt weer de dienst uit, maar nu met een veel grotere clientèle.” Caulkins zal, als drugsonderzoeker, weten dat zijn tweede doos van Pandora al lang geopend is. Ondanks het illegale karakter ervan worden drugs ook nu gebruikt. Ook nu al treft de politie bij controles ‘doorgesnoven’ mensen achter het stuur aan. 

Volgens Caulkins is: “Sinister aan legalisering (…) dat het leeuwendeel van de consumptiegroei zou komen door probleemgebruikers. …Een pleidooi voor coke-legalisering zou vooral steunen op matige ‘snuifduiven’, maar zij zijn slechts dekmantels voor de veel profijtelijkere probleemgebruikers. Een legale drugsindustrie zou een grote financiële prikkel hebben om mensen verslaafd te maken en te houden.” Dat grote deel van die potentiële probleemgebruikers, is waarschijnlijk ook nu al probleemgebruiker en dus ook nu al de grote afnemer van drugs. 

Dan de prikkel om mensen te laten gebruiken en liefst zoveel mogelijk. Als we kijken naar de tabaksindustrie dan zien we inderdaad een prikkel om mensen verslaafd te houden. Iets waar ook reclame voor alcohol en tabak een flinke steen aan bijdragen. Alleen doet Caulkins het voorkomen alsof die prikkel er nu niet is. Inderdaad is er geen tv-reclame voor bijvoorbeeld cocaïne of xtc. Dat wil niet zeggen dat de illegale industrie mensen niet probeert te prikkelen tot gebruik.

Nu we het toch over prikkelen tot gebruik hebben. De ervaringen met tabak en alcohol laten zien dat de mens ook te sturen is in het niet gebruiken van genotsmiddelen. Te sturen via voorlichting aan de ene, en accijnzen aan de andere kant. Zo herinner ik me als ‘blaag’ van een jaar of tien de verjaardagen van mijn ouders. Sigaretten en sigaren werden op tafel gezet voordat het bezoek kwam. Vervolgens kwamen de ‘ooms en tantes’ met hun kinderen. Wij gingen met die kinderen buiten verstoppertje spelen of blokjesvoetballen. Als we na een uurtje dorst hadden liepen we de kamer in en dan zagen we in het bovenste deel van die kamer een wolk van rook. Een wolk die naarmate het feest vorderde steeds dichter bij de vloer kwam. Tegenwoordig staan er geen rookwaren meer op tafel. Sterker nog, er rookt niemand meer. Met alcohol gaat het ook die kant op. Tegenwoordig slaat zelfs 007 (Daniel Craig) in een reclame van een groot bierconcern zijn martini af voor 0,0 met de woorden ‘ik ben aan het werk’. 

Om in Caulkins ‘dozen van Pandora’ metafoor te blijven. Beide dozen zijn geopend. Legalisering sluit de ‘criminaliteitsdoos’. Als we kijken naar de ‘gebruikersgewelds- en verslavingsrisico’s doos’,  dan biedt legalisering mogelijkheden om juist die doos beheersbaar te krijgen en te houden.

De tang en het varken

Vuurwerk en het al dan niet geheel of gedeeltelijk verbieden ervan houdt de gemoederen flink bezig. De eerste twee weken van het nieuwe jaar ging er geen dag voorbij zonder dat het ‘vuurwerk’ ter sprake kwam. Volgens Wouter Roorda is de ellende met vuurwerk een uitwas van een dieper liggend probleem. “Niet alleen rond Oud en Nieuw wordt ongewenst gedrag niet gecorrigeerd, maar het hele jaar door.” Of dat het werkelijke probleem is, daar gaat het mij niet om. Het gaat mij om een vergelijking die hij in zijn artikel bij Opiniez maakt tussen vuurwerk en (soft)drugs en een uithaal naar ‘politiek links’. Want dat wenst: “het gebruik van drugs te gedogen (en voor alle criminele activiteiten daaromheen de andere kant op te kijken) en vuurwerk te verbieden.” Zo die kan ‘links’ in haar zak steken. Of …?

Bron: Wikipedia

Eerst de redenering van  Roorda: “Net als met illegaal vuurwerk is de werking hiervan (van (soft)drugs) steeds sterker geworden, zodat het verschil tussen de gedoogde softdrugs en de verboden harddrugs steeds vager is geworden. Ook op de afzetkanalen van verdovende middelen hebben de autoriteiten nooit grip kunnen krijgen. Maar voor de doorsnee drugsgebruiker is het begrip bij met name linkse politici een stuk groter, al was het maar omdat de mening in die kringen wijdverbreid is dat je aan een verslaving weinig kunt doen.”

Eerst de draai om de ‘linkse oren’. De door Roorda veronderstelde (daarover later meer) inconsequentie, of  hypocrisie zoals hij het zelf noemt, in het denken van ‘linkse politici’ met betrekking tot vuurwerk en drugs. Zijn het alleen de ‘linkse politici’ die hypocriet zijn? In het politieke spectrum aan de rechterkant lopen veel politici en partijen rond die tegen een vuurwerkverbod zijn en voor het verbieden van drugsgebruik. Sterker nog. Van deze politici pleit er, op een wellicht verdwaalde eenling na, geen enkele voor een algeheel verbod op alcohol en tabak. Dit terwijl dat toch de verslavende middelen zijn die de gebruiker het meeste schade toebrengen. 

Nu het deel ‘veronderstelling’, in hypocrisie. Drugs richten zich op de gebruiker, die heeft er ‘plezier’ van. Iemand die niet gebruikt ondervindt schade nog overlast van het pilletje xtc dat een ander persoon gebruikt. Behalve natuurlijk als die persoon onder invloed een auto-ongeluk veroorzaakt. Dat is,  juist om dat te voorkomen, dan ook bij wet verboden. De afsteker van een Thunderstrike heeft zelf plezier van het afsteken. De knal die het veroorzaakt kan en wordt door een ander als (geluids)overlast ervaren. De vuurpijl die ik afschiet, kan brand veroorzaken in jou huis. Als je die Thunderstrike naar de politie of in de brievenbus van de buren gooit, dan kan dat tot flinke schade leiden. Dat krijg je met een zakje met vijf gram Rode Libanon niet voor elkaar. Gebruik van vuurwerk veroorzaakt directe overlast of schade. Drugsgebruik alleen indirect.

Wellicht dat dit de vermeende hypocrisie van Roorda verklaart waarom ‘linkse politici’ drugs anders willen behandelen dan vuurwerk. Nu is het ‘schade aan de ander’ beginsel niet iets wat  typisch links is. Het is in de basis typisch liberaal. Omdat Frank Kalshoven dat vorige week al in de Volkskrant heeft uitgelegd, ga ik daar hier niet verder op in en verwijs er slechts naar. 

Als je ver zoekt vind je altijd wel iets overeenkomstig tussen twee zaken. Zo bevatten een tang en een varken allebei ijzer. Daarnaast maken ze allebei deel uit van een spreekwoord dat uitdrukt dat iets onzin is. Vuurwerk en (soft)drugs zijn verschillende grootheden. Niet zo verschillend als de tang en het varken maar toch. De vergelijking gaat mank.

Proost!

GroenLinks politicus Kathalijne Buitenweg pleit voor het reguleren van xtc. Dit om de productie ervan van en de handel erin uit het criminele circuit te halen. Volgens Raoul du Pré moet de overheid niet aan de maatschappelijke realiteit voorbijgaan. “Waarom strikt vasthouden aan een wettelijk verbod op iets waarop in het sociaal verkeer het taboe al lang is verdwenen?” zo schrijft hij in het Commentaar van de Volkskrant. Alleen beginnen dan de problemen zo betoogt Du Pré.

Foto:Pixabay

Zo zullen zich: “onder overheidstoezicht (…) overdoses en andere ongelukken blijven voltrekken. Welke overheid wil daarvoor de verantwoordelijkheid nemen?” Een tweede probleem: “de criminele industrie is grotendeels gebouwd op export en zal dus gewoon blijven bestaan.” Du Pré concludeert: “Overheidsregulering van xtc klinkt logisch, maar het wietexperiment moet eerst wat ervaring brengen,” concludeert Raoul du Pré. Eerst experimenteren, dat klinkt logisch. Maar… . 

Loopt er niet al een experiment met een legaal verdovend middel? Een middel dat je zelfs in de supermarkt kunt kopen. Als je tenminste ouder bent dan achttien jaar. Sterven er aan dat middel niet ook jaarlijks mensen door een overdosis? Neemt de overheid daar niet ook haar verantwoordelijkheid voor? Een middel dat ook niet overal legaal is en in sommige landen schreeuwend duur.

Een middel waarmee de Verenigde Staten in de jaren twintig van de vorige  eeuw een omgekeerd experiment uitvoerde. Trouwens, niet alleen toen en daar. Een experiment dat niet voorkwam dat mensen het middel niet meer gebruikten. Een experiment waaraan Al Capone en zijn collega criminele kopstukken goud geld hebben verdiend. Verdiend met de productie en het verhandelen van dit middel. Een experiment dat tot veel doden leidde. Doden door crimineel geweld maar vooral ook doden door slechte varianten van dit middel. Een middel waarvan velen met de jaarwisseling een soort met bubbels openen en vervolgens proosten op het nieuwe jaar.