Bestuurlijk Nederland maakt zich erg druk om ondermijning. Vooral burgemeesters zijn erg actief op dit vlak en hebben zelfs een ‘Proeve van wetgeving’ geschreven. Een advies aan de wetgever hoe verschillende wetten aan te passen om die ondermijning aan te pakken. 

Wat is het probleem? “Er is grote zorg over de ontwikkeling van de aard en omvang van georganiseerde criminaliteit en de ondermijnende werking daarvan voor de samenleving en de rechtstaat.” Wat moeten we ons daarbij voorstellen? “Ondermijnende criminaliteit nestelt zich bij voorkeur in zwakke buurten van steden, in tal van kleine bedrijven zoals belwinkels, ijssalons, kapperszaken, maar breidt zich ook steeds verder uit tot het platteland en is te vinden bij noodlijdende vakantieparken, boerenbedrijven etc.” Het speelt dus vooral op plekken waar mensen het niet al te breed hebben. Die activiteiten zijn verleidelijk: “De georganiseerde criminaliteit biedt een “alternatieve kansenstructuur”; waarom zou je je inzetten voor een lang niet zekere respectabele en productieve carrière, wanneer je buurjongen met betrekkelijk geringe inspanningen over een mooie auto en dito vriendin beschikt?” Maar … .

Er zijn meer activiteiten die als ondermijnend gezien kunnen worden. Activiteiten waarbij met: “betrekkelijk geringe inspanningen” beschikt over veel meer dan die mooie auto en vriendin. Activiteiten waarbij: : “Mensen zien dat er veel geld wordt verdiend, zonder dat daar belasting over wordt betaald.” Die activiteiten spelen zich af in de ‘sterke buurten’ van steden met name in de zaken- en financiële centra. Activiteiten die zichtbaar worden tijdens formaties als ineens wordt besloten om een belasting af te schaffen. Activiteiten die zichtbaar worden als er zwarte busjes bij het Catshuis voorrijden en mannen in onberispelijk strakke pakken uitstappen. Activiteiten die zichtbaar worden als er een politicus zijn stekje verlaat voor een ‘carrièreperspectief’ bij Uber of een bank.  

Zouden die activiteiten wellicht nog ‘ondermijnender’ zijn dan die ondermijnende criminaliteit? Ondermijnender omdat ze het gevoel van rechtvaardigheid aantasten? Ondermijnender omdat de schade daarvan vooral landt in de ‘zwakke buurten’ van steden, bij al die kleine bedrijven, bij die noodlijdende vakantieparken en boerenbedrijven? Wie schrijft hiervoor een ‘Proeve van wetgeving’?