Een bejaardenhuis, ook wel rusthuis genoemd. In nog vroeger tijden werden ze ook wel oudemannenhuizen en oudevrouwenhuizen genoemd. Nog niet zo lang geleden kon je ernaartoe als je redelijk verzorgd van je ‘oude dag’ wilde gaan genieten. Het was wonen gecombineerd met vormen van zorg. Er werd voor je gepoetst. Als je wilde kon je naar een gemeenschappelijke ruimte voor activiteiten al dan niet begeleid door een activiteitenbegeleider en je kreeg er te eten. Tegenwoordig, met de Wet maatschappelijke ondersteuning, noemen we die zorg ‘ondersteuning’ want ‘zorg’ reserveren we voor zaken met een meer medische noodzaak. 

In Nederland lijken ze de laatste tien vijftien jaar uit de gratie geraakt. Mensen willen ‘langer zelfstandig’ wonen en niet worden betutteld, zo heet het in beleidstermen. Mensen willen zelf de regie voeren over hun leven. Dat ‘langer zelfstandig’ wonen en ‘eigen regie’ geld moeten besparen is een tweede, niet minder belangrijke, reden. Of het werkelijk goedkoper is? Ja, door de verantwoordelijkheden op te knippen wordt het lastig om te vergelijken. Wonen, zorg en ondersteuning hebben allemaal een eigen ‘baas’.

Nu luisterde ik vandaag naar een aflevering van 1 op 1 met minister Hugo de Jonge over de personeelsproblemen in de zorg. In de randen van dit thema werd er ook gesproken over gemeenten die grond beschikbaar moesten stellen om woningen te bouwen. Woningen voor ouderen in een soort van ‘hofje’ en voorzien van goede ondersteuning en zorg. Ouderen zouden naar die ‘hofjes’ moeten verhuizen zodat hun gezinswoningen vrijkomen voor anderen die een woning zoeken.

Voor het gemak zal ik verder even geen aandacht besteden aan de bijzondere redenering dat ouderen hun ‘thuis’ moeten verlaten als ze naar zo’n ‘hofje’ willen. Hoezo langer thuis? Als we even teruggaan in de geschiedenis dan is dit niets nieuws. Een van de eerste bejaardenhuizen avant la lettre was het ‘hofje van Bakenes’ voor oude vrouwen. Wat is zo’n ‘hofje’ anders dan een moderne uitgave van een rusthuis of bejaardenhuis? Een clustering van oude van dagen die het mogelijk maakt om efficiënt zorg en ondersteuning te organiseren? 

Oude wijn in nieuwe zakken? Passender: oude van dagen in nieuwe hofjes.