Het is jullie vast niet ontgaan dat er de afgelopen weken naarstig werd gezocht naar een jonge vrouw en dat zij om het leven is gebracht. Een ‘resocialiserende gedetineerde’ lijkt in dat laatste een belangrijke rol te hebben gespeeld en dat zorgt ervoor dat velen roepen om ‘grondige herziening’ van onze wetten en straffen om zoiets te voorkomen. Je kunt zelfs een petitie tekenen waarmee je een onderzoekt eist: “naar het falend rechtssysteem

… Wij eisen een verandering van de wet op het gebied van zedendelicten zodat dit NOOIT meer kan gebeuren.”

Ook de roep om strengere straffen ontbreekt niet.

Foto: Pixabay

Als een gedetineerde zijn straf heeft uitgezeten, moet hij vrijkomen en kan dat niet beter met begeleiding hierin, resocialisering, dan door iemand na het uitzitten van zijn straf, de gevangenis uit te zetten en hem dan maar aan zijn lot over te laten? Natuurlijk is het goed, zoals in elk geval dat er iets fout gaat, om te onderzoeken en te kijken wat er beter kan. Echter, een samenleving zonder misdaden, dat lijkt mij niet mogelijk of Minority Report moet werkelijkheid worden. In die film worden potentiële misdadigers opgepakt, zonder dat ze iets gedaan hebben en zelfs zonder dat ze weten dat ze potentiële misdadiger zijn. Vervolgens worden deze ‘potentiële misdagers’ in permanente slaap gebracht. Alleen werkt ook dat systeem niet perfect, zo blijkt uit de film.

Iemand die een zedenmisdrijf of een moord begaat levenslang opsluiten, dat zou recidive voorkomen. Dat ontneemt echter degenen die niet recidiveren en dus de kranten niet halen, hun leven. Bovendien voorkomt dit fouten ‘de andere kant op’, onschuldig veroordeelden? Iets wat ook in Nederland voorkomt, denk maar aan Lucia de B. en de Puttense moordzaak.

De mens uit het systeem halen en vervangen door een ‘robot’? Die vraag stelt Laurens Verhagen in de Volkskrant en de ‘experts’ zien voor- en nadelen. “Zo werd Eric Loomnis uit Wisconsin veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf, deels op basis van een softwarepakket genaamd Compas van het bedrijf Northpointe. Uit de analyse van die software bleek dat Loomnis een verhoogd risico op herhaalgedrag vertoonde. Loomnis stelde daarna dat hij geen eerlijk proces heeft gehad omdat de rechter zijn oordeel baseerde op de geheime algoritmes van die software.”  Een algoritme dat een zaak beoordeelt, want een ‘robot’ is een algoritme. Een algoritme dat zich baseert op statistieken, heel veel statistieken. “ Lies, damned lies, and statistics,” van wie de uitspraak is, wordt betwist, de uitspraak zelf niet. Niets is subjectiever dan de interpretatie van objectieve statistieken. Bovendien zijn statistieken gemiddelden die niets hoeven te zeggen over het individuele geval.

Ik begrijp en voel de emotie van de opstellers en ondertekenaars van de petitie, maar geldt niet ook in de rechtspraak dat uitzonderingen de regel bevestigen? Dat het meestal goed gaat en soms goed fout, zoals in dit geval? Dat we geen regels moeten maken ter voorkoming van die uitzondering, omdat dan de uitzondering de regel wordt wat tot meer slachtoffers leidt.