Bij De Correspondent verwijst Jan Bruin naar een artikel van de Amerikaanse hoogleraar theologie Alan Levinovitz. Bruin: “Volgens Levinovitz speelde de hofnar vroeger een belangrijke rol in het opwekken van verbijstering, en daarmee in het aanjagen van waardevolle discussies. Zijn favoriete hofnarren van tien jaar geleden, Jon Stewart en Stephen Colbert, zijn in Levinovitz’ ogen helaas gestopt met het opwekken van verbijstering. Ze zijn nu eerder predikanten.” Een interessante gedachte.

In zijn artikel houdt Levinovitz een pleidooi voor ‘bewilderment’, Bruin vertaalt het met verbijstering, maar Levinovitz geeft aan het einde een synoniem dat de portee van zijn pleidooi beter weergeeft, namelijk verwondering. Verwondering zorgt voor flexibiliteit in de samenleving omdat het mensen de kans biedt om met elkaar in gesprek te gaan. Want zonder verwondering: “we become like tyrants: inflexible, certain, over-confident. Rigid oppositional binaries reign supreme. Religion vs. Science, Left vs. Right, Us vs. Them. Change is nearly impossible—the only way it can happen is through intensification of what we already believe, which isn’t really change so much as acceleration.”

De nar had in vroeger eeuwen een bijzondere positie aan de hoven van koningen en koninginnen. Wikipedia geeft een goede beschrijving van de rol en positie van de nar. “De nar had een bijzondere sociale positie. Enerzijds wekte hij de indruk onderaan de sociale ladder te staan, anderzijds was hij in de positie leden en gasten van het hof te doorgronden en hen voor de gek te houden. Hij kon ingaan tegen de heersende opvattingen, zonder dat hij ervoor gestraft werd. In die zin had hij juist een hoge sociale status.” De nar kon wijzen op gevolgen van keuzes van de koning of koningin en zo de ogen openen. De nar zorgde voor verwondering. Helaas hebben de narren van Levinovitz: “Stephen Colbert, Jon Stewart—(…) their calling,” verraden: “by turning into preachers.” En als predikanten iets bewerkstelligen, dan is het dat ze door hun stelligheid geen verwondering wekken. Zoals gezegd een interessante gedacht. Meer narren die voor verwondering zorgen. Die ons en vooral de huidige machthebbers een spiegel voorhouden. Ik zou er een andere gedachte tegenover willen zetten.

Als je naar onze huidige werkelijkheid kijkt, kun je dan niet betogen dat onze politici zich als narren gedragen? Narren die ons een karikatuur van de werkelijkheid voorhouden? Baudet met zijn ‘uilen van Minerva’, zijn boreale vergezichten en complotten. Wilders die ons wil laten geloven dat iedere moslim een terrorist is die achter iedere boom (en lantaarnpaal) verschuilt kan staan. Sylvana Simons die ons oproept tot zelfgeseling vanwege de brute misdaden van onze voorvaderen. Politici die, zoals FvD-Kamerlid Van Meijeren begrip kunnen opbrengen voor mensen die anderen bedreigen of die dat zelf doen, zoals zijn collega Van Houwelingen. Een premier zonder visie maar met selectief geheugenverlies en een gebrek aan lerend vermogen. Politici die problemen oplossen door door de ‘drenkeling’ niet te zien of hem te laten verdrinken omdat het reddingsvest dat we kunnen toewerpen niet het perfecte is. Zo zou ik nog wel even door kunnen gaan.

Hoe speel je nar als de koning of koningin zich de rol van nar aanmeet? Zou je de door Levinovitz beschreven houding van Colbert en Stewart niet kunnen zien als een positiewisseling? De nar die zich naar de rol van koning of koningin beweegt? Echter, om die rol serieus te kunnen vervullen, moeten ze van habitat verwisselen. Het theater en de tv-studio verlaten en de partijcongressen en bijeenkomsten bezoeken en daar de rol van koning of koningin spelen door anderhalf uur serieus en inhoudelijk te praten over belangrijke zaken? Door daar een cursus staatsrecht of een college rechtvaardigheid te verzorgen? Door een weloverwogen voorstel te doen voor het vlottrekken van een vastgelopen onderwerp? Dit zonder de ultieme stap te zetten en politiek actief te worden zoals de Oekraïense president Zelenski en de Italiaanse komiek Beppe Grillo deden omdat de nar dan echt koning wordt.