“SCHANDALIG.” Dit woord twitterde Forum voor Democratie opperhoofd Baudet, zo lees ik bij Elsevier. Wat is er zo schandalig? Wel dat kamp Westerbork van 15 op 16 juni de start van de Nacht van de Vluchteling plaatsvindt. Ook Eddo Verdoner, de voorzitter van het Centraal Joods Overleg vindt dat geen goed idee: “Vooropgesteld, ik heb sympathie voor de Stichting Nacht van de Vluchteling, maar de nagedachtenis aan de Holocaust hoort niet te worden ingezet voor andere zaken.” een sponsor vindt hij ongepast omdat: ‘In de jaren veertig zijn Joden vergast, vermoord, terwijl veel vluchtelingen juist met open armen worden binnengehaald.” Elsevier wil graag weten wat wij ervan vinden. Bij deze.

In het artikel komt ook Dirk Mulder aan het woord, de directeur van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Mulder haalt aan dat het kamp in 1939 is geopend als opvangplek voor joodse vluchtelingen die het Deutsches Reich van Hitler ontvluchtten. Sterker nog, de bouw is betaald door joodse Nederlanders. De eerste bewoners waren dus vluchtelingen uit Duitsland en dit jaar is het zeventig jaar geleden. Maakt dat alleen al het gebruiken van het kamp om aandacht te besteden aan vluchtelingen niet een zeer goede te verdedigen keus?

Als we vervolgens de naoorlogse periode bezien dan werd het kamp direct na de oorlog gebruikt om collaborateurs met de Duitse bezetters in op te sluiten. Toen dat besluit werd genomen, zaten de joodse gevangen nog in het kamp. Daarna werd het een kamp voor militairen op doorgang naar en terugkomend uit de koloniale oorlog in Nederlands Indië. Een oorlog die in Nederland eufemistisch met ‘politionele acties’ werd aangeduid. In 1950, werd het kamp gebruikt als repatriëringkamp voor Indische Nederlanders en werd het omgedoopt tot woonoord Schattenberg. Een jaar later moesten die Indische Nederlanders gedwongen het kamp alweer verlaten voor een nieuwe groep bewoners, de Molukkers die in het Koninklijk Nederlands Indisch Leger (KNIL) hadden gediend. Tijdelijk, zo was de idee van Nederland en de Molukkers, want ze zouden teruggaan naar een vrije Molukse staat. Alleen kwam die er niet en tot begin jaren zeventig hebben er Molukkers in het kamp gewoond. 

Maakt deze hele geschiedenis van het kamp niet het juist de uitgelezen plek om aandacht te besteden aan vluchtelingen? Op de collaborateurs en de militairen na, heeft het kamp de gehele naoorlogse periode tot de sloop gediend als kamp voor vluchtelingen. Maakt zelfs de functie als concentratie en doorgangskamp in de Tweede Wereldoorlog het niet juist de geschikte plek om de Nacht van de Vluchteling te houden? Beste meneer Baudet en andere. Laat die periode immers niet zien welke SCHANDALIGE zaken er kunnen gebeuren als je niet kunt vluchten? Als grenzen ondoordringbaar worden? Als vluchtelingen niet meer welkom worden geheten?