“Milieugroepen zeggen dat ze het algemeen belang dienen, kinderrechtenclubs ijveren voor ruimhartig asiel, gefortuneerde stichtingen werpen zich op als bewakers van de open samenleving namens – ja namens wie eigenlijk?”  Die vraag stelt Martin Sommer in zijn column in de Volkskrant. “Hun bezigheden roepen anders dan die van Shell of Unilever weinig vragen op.” Aanleiding voor zijn column: Georges Soros die via zijn stichting invloed probeert uit te oefenen en dat is tegen het zere been van Sommer: “Deze vorm van privatisering van de macht leidt net zo goed tot daling van het vertrouwen als de bemoeienis van het bedrijfsleven.”  Want het levert: “onevenwichtige besluiten, ook omdat het ontbreekt aan belangstelling voor de overgrote groep die geen Open Society Foundation heeft.” De meerderheid als slachtoffer van de minderheid?

• 

Foto:  Wikimedia Commons 

Voordat ik daarop inga, eerst even het betoog van Sommer: “De mooie pluralistische theorie zegt dat democratie er vooral is voor de bescherming van minderheden tegen de meerderheid,” zo schrijft Sommer: “Maar dat is niet de praktijk. In werkelijkheid weten goed georganiseerde minderheden hun privébelangen beter te verkopen dan de meerderheid.” Minderheden die: “zich niet om vervelende afwegingen die politici moeten maken, om de beperkingen van de schatkist, of om onbedoelde gevolgen.”

Sommer heeft een punt met zijn beweging dat al deze actiegroepen en stichtingen net als de lobby van bedrijven niet de hoeders zijn van de open samenleving. Het zijn behartigers van een specifiek belang dat wordt ‘omgekat’ tot het algemeen belang. Maar geldt dat niet ook voor de programma’s van politieke partijen? Hebben ze niet allemaal gemeen dat ze zeggen het algemeen belang na te streven? Dat ‘toevallig’ het algemeen belang het beste gediend is met hun specifieke belang, dat is is toch ‘logisch’. Kun je hen dat verwijten? Moet je Soros verwijten dat hij strijdt en betaalt voor zijn ideeën? Is dat niet wat iedereen doet? 

Ja, echte democratie is inderdaad het beschermen van de minderheid tegen de meerderheid. Maar is er hier wel sprake van ‘de’ meerderheid die het aflegt tegen een minderheid?  Ja er is een club die haar belang wil doorzetten, maar is er aan de andere kant een meerderheid? Bestaat die meerderheid niet gewoon uit een verzameling minderheden met ook allemaal ‘eigen belangen’ of soms zelfs geen belangen? 

Als dit tot ‘onevenwichtige besluiten’ leidt, ligt dat dan niet aan degenen die het besluit moeten nemen?