Tag: verzwegen geschiedenis

Kort door de bocht

De Correspondent bericht geregeld over historische gebeurtenissen die bij het grote publiek onbekend zijn. Als we de staat van de historische kennis van de gemiddelde Nederlander bezien, dan kan dat zo ongeveer de gehele geschiedenis zijn. Die reeks wordt ‘verzwegen geschiedenis’ genoemd en verhaalt vooral over het verleden van mensen met een kleur. Interessante verhalen. Deze week vraagt Andreas Jonker aandacht voor een filmpje over de ervaringen van Molukkers. Een oudere man van Molukse afkomst stelt vragen aan jeugdigen. “Bizar.” Zo reageren de jongeren als blijkt dat de Molukkers werden gehuisvest in militaire barakken en ook in voormalige concentratie kampen. Het filmpje levert het weinig fraaie beeld van Nederland dat Molukken in concentratiekampen huisvestte.

800px-Moluks_monument_Schattenberg

Foto: Moluks_monument_Schattenberg.jpg

Ja, Molukkers werden in concentratiekampen gehuisvest. Ook in het beroemdste Nederlandse kamp, Westerbork, werden Molukkers gehuisvest. Dat werd omgedoopt tot Schattenberg. Maar nu even terug naar eind jaren veertig. Nederland lag nog voor een flink deel in puin. Vele woningen waren verwoest. Daar komt de boom aan baby’s na de oorlog bij. Een soort ‘inhaalslag’ na vijf jaar oorlog. De ouders van die baby’s wilden weg bij hun ouders naar een eigen huis.  Kortom een enorme schaarste aan huizen 

De duizenden Molukkers en andere vluchtelingen uit Nederlands-Indië moest een dak boven het hoofd worden geboden. Dit terwijl er al te weinig daken waren. Een probleem tot begin jaren zeventig zou aanhouden. Hoe zo’n probleem op te lossen? Zou het geholpen hebben als duizenden Nederlanders uit hun huis zouden zijn gezet om deze vluchtelingen te huisvesten? In zo’n geval maak je gebruik van alle mogelijke middelen en dat waren militaire barakken en concentratiekampen.

Het filmpje laat deze toch redelijk belangrijke informatie, achterwege. Is het met dit feit in het achterhoofd nog steeds ‘bizar’ dat mensen in voormalige concentratiekampen werden gehuisvest? Gaat de reeks die aandacht wil vragen voor ‘verzwegen geschiedenissen’ niet erg kort door de bocht?

On door Ballonnendoorprikkerinfilosofie, geschiedenisEen reactie plaatsen

Morele meetlat

In het kader van de maand van de vergeten geschiedenis publiceert De Correspondent Ewald Vanvugt over de Nederlandse betrokkenheid bij de opiumhandel in de Oost. In dat artikel beschrijft Vanvugt hoe eerst de VOC en vervolgens de Nederlandsche Handel-Maatschappij met medeweten van de toenmalige overheid 350 jaar lang heeft gehandeld in opium. Iets wat volgens Vanvugt bijna niet wordt gemeld in de geschiedenisboeken. Vanvugt:

“En groot was mijn verbazing dat in de vele boeken en publicaties die in Nederland na 1950 over Oost-Indië waren verschenen, de lucratieve opiumhandel in Azië soms vluchtig werd genoemd, maar verder werd doodgezwegen. Het zwijgen wist het verleden uit te wissen alsof het nooit gebeurde.”

Opiumkit

Foto: Wikimedia Commons

Nu hoeven we ons er niet over te verbazen dat de VOC ook in opium handelde. En verborgen? Het is gewoon op Wikipedia te vinden. In die tijd handelde men, net als tegenwoordig trouwens, in alles wat los en vast zat. Als er geld mee te verdienen was, dan kon je er vergif op innemen dat erin werd gehandeld. De mores van die tijd waren heel anders dan die van tegenwoordig.

Daarmee kom ik bij het punt dat ik wil maken en dat is de vraag of in dit artikel  het verleden niet verkeerd wordt beoordeeld? Net als trouwens in veel publicaties die tegenwoordig over het verleden die tegenwoordig de pers halen. Verkeerd omdat het langs de morele meetlat van nu wordt gelegd, terwijl de mores in die tijd anders waren.

Neem de titel van het artikel van Vanvugt: “Nederland runde eeuwenlang een drugskartel (en betaalde er zijn oorlogen mee).” Dat er mensen schade ondervonden van opiumgebruik, staat buiten kijf. Het gebruik van het moderne woord ‘drugskartel’ suggereert iets misdadigs terwijl de opiumhandel in die tijd volkomen legaal was. In die tijd bestonden er geen lijsten met verboden verdovende middelen.

Zijn die mores trouwens wel zo anders? Dat er voor profijt oorlogen werden gevoerd, gebieden werden veroverd, ‘koningen’ werden afgezet en mensen vermoord, hoeft niet te verbazen, dat gebeurt tegenwoordig immers nog steeds. Zie bijvoorbeeld de bevrijding van Koeweit of de inval in Irak om Saddam Hoessein te verwijderen.

Kunnen we ons niet beter concentreren op het langs de huidige morele meetlat leggen van onze huidige daden? Bijvoorbeeld ons ijveren voor vrede, vrijheid en democratie langs de ‘Turkije-deal’ en de opvang in de regio?

On door Ballonnendoorprikkerindemocratie, filosofie, geschiedenis, vooroordelen, vrijheidEen reactie plaatsen