Zo eens in de zoveel tijd komt de punkband Dead Kennedys voor in een prikker. Vandaag is dat weer eens het geval. Aanleiding vormde het lezen van een artikel op de site OneWorld van Seada Nourhussen. Centraal in het artikel staat Maha Eljak, in de kop aangekondigd als: “moslim, model en punker.” Eljak is, zo lees ik: “het eerste zwarte model met hoofddoek in Nederland en bekend van Holland’s Next Top Model.” Een bijzondere combinatie en daarbij moest ik denken aan het nummer Chickenshit Conformist van Dead Kennedys. Ik moest denken aan dat nummer omdat dit nummer precies aangeeft wat er niet klopt aan het verhaal van Eljak.

Eljak in het artikel: “Online vond ik als tiener meer aansluiting bij leeftijdsgenoten door fanaccounts te beginnen van popbands als One Direction. Toen is mijn liefde voor muziek en daarna punk ontstaan en ben ik zelfs Event Management gaan studeren, zodat ik wél naar concerten mocht van mijn vader.” Wat hier niet klopt wordt al duidelijk in de opening van het nummer van de Dead Kennedys: “Punk’s not dead, it just deserves to die when it becomes another stale cartoon. A closed minded, self-centered social club ideas don’t matter, it’s who you know.” Punk verzette zich tegen de gekunstelde en gemaakte popmuziek van de jaren zeventig, muziek voor commerciële doeleinden. Punk leverde stevige maatschappijkritiek. One Direction, een gemaakte boy band, is alles wat punk verafschuwde en ‘eventmanagement’ een studie waar een rechtgeaarde punker nog niet dood gevonden zou willen worden. Het is de ‘stale cartoon’, de nagel aan de doodskist van de punk waar het niet om je ideeën gaat maar om wie je kent. Het is goed in de markt gezette dertien in een dozijn muziek waarover het tweede couplet handelt: “If the music’s gotten boring, it’s because of the people who want everyone to sound the same.  Who drive the bright people out of our so-called scene til all that’s left is just a meaningless fad.”

Chickenshit Conformist stond op het vierde Kennedys album Bedtime for Democracy dat in 1986 verscheen. Een album dat in het teken stond van de tegen de band aangespannen rechtszaak. Aanleiding voor die rechtszaak was een afdruk van het kunstwerk Work 219: Landscape XX, ook bekend onder de naam Penis landscape van de Zwitserse kunstenaar Hans Ruedi Geiger dat de band bij hun derde album verspreidde. Dit was tegen het zere been van het Parents Music Resource Center een club opgericht door onder andere Tipper Gore (de vrouw van de latere vice-president All) en Susan Baker (de vrouw van de toenmalige minister van financiën James Baker). Het PMRC wilde kinderen beschermen tegen gewelddadige, drugs en seks gerelateerde onderwerpen. Onder invloed van het PMRC werd de rechtszaak aangespannen. Een zaak die glansrijk werd gewonnen door de Kennedys. De Frontman en zanger, Eric Reed Boucher, beter bekend onder zijn artiestennaam Jello Biafra, schreef de song omdat hij zag dat de muziekindustrie wel interesse had voor de harde muziek maar niet voor de maatschappijkritiek: “Hardcore formulas are dogshit. Change and caring are what’s real is this a state of mind, or is it just another label?” En daarbij sprak hij zijn zorgen uit over de motieven van de muziek labels: “When the thugs form bands, look who gets record deals from New York metal labels looking to scam. Who sign the most racist, queer-bashing bands they can find to make a buck revving kids up for war.”

Ik denk niet dat Eljak zich dat realiseert, maar punk verhield zich erg slecht tot niet tot de mode en modellenwereld. “The joy and hope of an alternative has become its own cliché. A hairstyle’s not a lifestyle.” Mode is een hairstyle geen lifestyle. Nu is het Eljak niet kwalijk te nemen dat ze dat niet weet. Voor haar is ‘punk’ een muziekgenre zoals er vele andere zijn: “Harder-core-than-thou for a year or two then it’s time to get a real job.” Of in het geval van Harry Styles, een van de leden van One Direction, een zeer succesvolle solocarrière.

Biaffra concludeerde hieruit: “The more things change, the more they stay the same. We can’t grow if we won’t criticize ourselves. The ’60s weren’t all failure, it’s the ’70s that stunk. As the clock ticks, we dig the same hole.” En dat zelfde gat wordt nog steeds gegraven. Want: “So eager to please, peer pressure decrees. So eager to please, peer pressure decrees. Make the same old mistakes again and again. Chickenshit conformist like your parents.”

Om toch positief af te sluiten, het artikel vormde een goede aanleiding om Bedtime for Democracy weer eens te draaien en te constateren hoe actueel Biafra’s maatschappijkritiek uit de jaren tachtig nog is. Sterker nog. Wellicht is die kritiek nu nog actueler dan in 1986. Daarover wellicht later meer.