Probleembonus of bonusprobleem?

Minister Kamp blijft droevig gestemd over de Brexit, zo valt in de Volkskrant te lezen. Kamp: “Het raakt me elke keer als ik het erover heb.” Maar, zoals de beroemde Nederlandse voetbalfilosoof Johan Cruijff, al zei: ieder nadeel heb z’n voordeel. Zo ook de Brexit: “Het levert ons kansen op, maar ik had die kansen liever niet gehad.” Die kansen bestaan uit het hierheen halen van bedrijven vooral uit de financiële sector. Die kansen wil Kamp benutten, want: “dat kan leiden tot duizenden nieuwe banen in Nederland en honderden miljoenen aan belastinginkomsten.” Alleen wordt Kamp erg gehinderd bij het benutten van die kansen: “Het bonusplafond is een reëel probleem voor bedrijven. Een grote bank overweegt naar een andere plek te gaan en denkt zijn topmensen aan zich te binden met een hoge bonus.” Daarom wil Kamp opnieuw naar het pas vastgestelde ‘bonusbeleid’ kijken: “het is altijd verstandig om op actuele ontwikkelingen te reflecteren.”

bonussen

Illustratie: Pixabay

Dat is inderdaad verstandig, daarin moet ik minister Kamp gelijk geven. Laten we eens met Kamp mee-reflecteren. Op de vraag van de De Volkskrant of we die banken wel naar hier moeten halen terwijl de kredietcrisis liet zien dat Nederland al kwetsbaar was vanwege de grote financiële sector, antwoordt Kamp dat het: “om grote internationale banken zoals JP Morgan (gaat). Die vertolken een grote rol in het internationale financiële verkeer en dat blijven ze doen.” Is het zijn van een ‘grote internationale speler’ een reden de kwetsbaarheid van Nederland te vergroten? Zijn grote internationale banken die een belangrijke rol spelen, onkwetsbaar? Was Lehman Brothers dan een kleine lokale speler of AIG, The Royal Bank of Scotland? Waren banken zoals Fortis en ING die in Nederland voor de grote problemen zorgden waarvoor de overheid opdraaide, niet ook belangrijke internationale spelers?

De reden om de bonussen aan banden te leggen, was om een einde te maken aan ‘perverse prikkels’. Om, zoals minister Dijsselbloem in 2013 bij RTL Z uit de doeken deed, een einde te maken aan: “gericht op korte termijn winsten die een dag later vervlogen kunnen zijn of waarvan de risico’s bij anderen terecht komen.” Is dat risico op ‘perverse prikkels’ nu verdwenen? Zijn bedrijven en vooral financiële instellingen nu gericht op de lange termijn? Wijzen de activiteiten van ‘activistische beleggers’ op gerichtheid op de lange termijn of op snelle winsten? Neem het voorbeeld Unilever, dat bedrijf gooit een belangrijk deel van haar doelstellingen voor wat betreft duurzaamheid in de prullenbak om op de korte termijn die ‘activistische belegger’ tevreden te houden. Herformuleert Kamp het probleem van de bonussen niet tot een bonusprobleem?

Als laatste de belangrijkste vraag, zijn de problemen in de financiële sector die tot de kredietcrisis leidden, opgelost of draait het systeem op gratis (belasting)geld van de Europese Centrale Bank? Gratis geld dat zorgt voor nieuwe luchtbellen?

Mosterd na de maaltijd

Om zoveel mogelijk werkgelegenheid te behouden is het kabinet bereid om in nood zijnde winkelketens te helpen, aldus minister Kamp. De bedrijven kunnen een beroep doen op de garantieregelingen van de overheid en als ze aan de strenge eisen voldoen, dan kunnen ze worden geholpen. Dit kan zijn bij een doorstart van de bedrijven of delen ervan maar ook bij schadebeperking. Als mensen hierdoor hun baan kunnen behouden dan is dat mooi. Maar toch.

mosterd-robeysFoto: www.robeysgym.nl

Toch knelt het. Was het bedrijf waar V&D een onderdeel van was niet verkocht aan een Amerikaanse investeringsmaatschappij? Eentje van de soort die erom bekend staat dat ze bedrijven opkopen met geleend geld en die lening met alle erbij horende kosten, op het bedrijf laten drukken waardoor de schuldenlast van het bedrijf toeneemt? Een schuldenlast waardoor het bedrijf minder winst en vaak zelfs verlies draait. En is daar de samenleving niet de dupe van omdat dit tot minder belastinginkomsten leidt?

Eentje van de soort die het erom te doen is om het geheel in delen te knippen en die delen voor veel geld te verkopen? Zo is het vastgoed voor veel geld verkocht waardoor de V&D winkels, die eerst geen huur hoefden te betalen, nu die wel moeten betalen. Veel geld waarvan de som van die delen hoger is dan het aankoopbedrag? En verdient die investeerder hier niet zeer veel aan?

Eentje die de delen die niet te verkopen zijn, vervolgens aan hun lot overlaat? En is het warenhuis niet precies zo’n deel? En helpt zo’n reddingsoperatie die investeerder niet bij het nog verder vergroten van de winst op het geheel omdat ook dit deel hem zo nog wat oplevert?

Eentje met een mooie belastingconstructie op de Kaaimaneilanden of de Amsterdamse Zuidas? Een constructie die ervoor zorgt dat de winst die wordt gemaakt bijna niet belast wordt?

Het siert het kabinet dat het zich inzet voor de werkgelegenheid. Maar, is het nu niet mosterd na de maaltijd? Zou het niet beter en veel goedkoper zijn, om die inzet te richten op het voorkomen van bedrijfsverkopen aan dergelijke ‘opkopers’? Of aan het voorkomen van belastingconstructies via de Zuidas? Zou dat de samenleving niet meer rendement opleveren?