Spock en het totalitarisme van het heden

De motie van PvdA-Groenlinks, waarover mijn vorige Prikker handelde, houdt de gemoederen goed bezig. Via LinkedIn las ik een wel heel bijzondere reactie van psychiater Esther van Fenema. Volgens Van Fenema had die motie niet ingediend moeten worden omdat ze: “bij anderen woede, onbegrip of zelfs afschuw op(roept). Precies dát is het probleem: zulke symboliek verdeelt. Mensen haken af, sluiten zich af, of gaan vol in de aanval. Het gesprek stokt of radicaliseert.” Daarom is deze motie: “allesbehalve onschuldig” Bij het lezen van het bericht van Van Fenema moest ik denken aan mr. Spock uit de serie Star Trek.

De motie roept bij mensen afschuw en woede en ze polariseert dus daarom zou deze niet ingediend mogen worden. Want zo’n motie zorgt ervoor dat: “mensen lijnrecht tegenover elkaar (staan). En ik vind het politieke verantwoordelijkheid om júist dat in deze tijd te voorkomen!” Zeker omdat, zo betoogt Van Fenema: “Op praktisch niveau (…) de impact waarschijnlijk beperkt (blijft).” Op het eerste oog, of beter oor, klinkt dat heel redelijk. Dat is het echter niet.

Consequent door redenerend leidt dit ertoe dat niemand zijn emoties en sterker nog, zijn mening mag uiten. Er is namelijk altijd een kans dat er iemand is die aanstoot neemt aan die emoties. Bij wie die emoties of mening tot onbegrip, woede en afschuw leidt. Het lijkt mij niet dat dit tot een prettige samenleving leidt. Dit leidt tot een wereld vergelijkbaar met de planeet Vulcan. Op die planeet waar mr. Spock, die met die puntoren, vandaan komt regeert de ratio en worden alle emoties afgezworen of beter gezegd onderdrukt. De samenleving op Vulcan doet daardoor behoorlijk kil en afstandelijk aan. De Vulcans kozen daarvoor na een verleden geregeerd door emoties dat tot veel geweld en ellende leidde. Als mens lijkt mij dat een weinig aantrekkelijke omgeving om in te verkeren. Ik hoop dat Van Fenema zover niet wil gaan.

Van Fenema’s betoog komt erop neer dat de gevoelens en opvattingen van de ene groep boven die van een andere worden geplaatst. Om onbegrip, woede en afschuw van de ene groep te voorkomen, mag de andere groep haar mening en gevoelens niet uiten. In dit geval, en ik formuleer het bewust scherp, moeten de mensen die diep verontwaardigd, woedend zijn en vol afschuw kijken naar de manier waarop Israël het internationaal recht aan haar laars lapt, een oorlog begint en voor eigen rechter speelt hun mening en gevoelens verborgen houden omdat een andere groep aanstoot neemt aan die mening en gevoelens. Daarmee wordt aan de mening en gevoelens van de ene groep meer waarde en belang gehecht dan aan de gevoelens van de ander.

Een dergelijke redenering leidt tot maatschappelijke stilstand. Een samenleving komt verder en ontwikkelt zich door mensen die de bestaande orde ter discussie stellen. Dergelijke mensen roepen onbegrip, soms woede en afschuw op bij hen die alles bij het oude willen laten. Mensen die tevreden zijn met hoe het nu gaat. Het leidt tot een dictatuur van het bestaande. Het leidt tot een politiek systeem dat de hele maatschappij ondergeschikt maakt aan het handhaven van de huidige toestand. Het leidt tot het totalitarisme van het heden. Het leidt tot stilstand.

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.