Bij De Correspondent breekt Miguel Heilbron een lans voor meer perspectief in het geschiedenisonderwijs. Hij vindt het huidige geschiedenisonderwijs te Eurocentrisch: “Tot op de dag van vandaag blijven de canon, de tijdvakken en de lesboeken West-Europa en Nederland centraal stellen en de suggestie wekken dat ‘het Westen’ superieur is. Bijvoorbeeld door Grieken en Romeinen en niet Egyptenaren, Mesopotamiërs en anderen als ‘bakermat’ van de beschaving te beschrijven, verworvenheden van buiten Europa niet te benoemen en door ‘westerse’ landen te behandelen als referentiepunt.” 

Volgens Heilbron is: “Aandacht voor perspectieven van buiten Nederland en Europa (…) relevant voor kinderen die hun roots niet hier hebben, maar ook voor alle andere leerlingen. Een gebrek aan kennismaking met perspectieven uit andere delen van de wereld kan immers vooroordelen of stereotypen in de hand werken en achterhaalde beelden versterken.” In het artikel doet Heilbron een voorstel om de tijdvakken anders, minder vanuit Nederlands en Europees perspectief te beschrijven. Zo stelt Heilbron bijvoorbeeld voor om de periode van 1600 tot 1700 in plaats van “Tijd van regenten en vorsten (Gouden eeuw)” in het vervolg: “ Tijd van kolonialisme en handelskapitalisme (roof, handel en uitbuiting op wereldschaal) te noemen. 

Een interessant idee. Toch zou ik een lans willen breken voor een geheel andere aanpak dan het centraal stellen van gebieden of tijdvakken. Want mis je daardoor niet het belangrijkste van de geschiedenis, namelijk het inzicht in het gedrag en handelen van mensen? Waarom niet kiezen voor een thematische aanpak? 

Thema’s die een rol spelen in het leven van de mens van toen en nu. Thema’s zoals ‘de innovatieve mens’ waarin de hulpmiddelen die de mens heeft ontwikkeld en de plek en de rol die ze in het leven spelen centraal staan, van de vuistbijl tot de nanotechnologie. Of de ‘verhalenmens’ over de rol die verhalen zoals onder andere religies, in het leven van de mens spelen. Of ‘de mens als rijkenbouwer’ waarbij wordt bekeken hoe een succesvol rijk ontstaat en ook weer onherroepelijk vervalt. De ‘mens als handelaar’ waarbij aandacht is voor de economie. De ‘mens als mensenbezitter, waarbij aan bod komt hoe de mens zijn medemens ge- en misbruikt voor eigen doelen waarbij slavernij, feodalisme en Marx’ klassenstrijd aan bod komt. De ‘mens als dierenmens’ waarbij de omgang van de mens met dieren wordt behandeld.

Zo zijn er nog wel meer thema’s te verzinnen. Thema’s die een rol spelen en speelden in iedere periode en door ze te benadrukken kun je laten zien welke ontwikkeling (of niet) we als mensheid doormaken. Dan zullen we zien dat kolonialisme iets van alle tijden, ook de onze, is. Want hoe moeten we de Chinese nieuwe zijderoute anders noemen? Of de Amerikaanse bemoeienissen in het Midden Oosten? Dan zullen we zien dat er er niet één periode van groei van imperia is, maar dat dit eigen is aan de mensheid sinds die zich vestigde in steden.